پهرين مهاڀاري لڙائيءَ ۾ هارائڻ تي هٽلر تي وڏو دٻاءُ هيو ته هن ”ورسيليز ٺاھ“ جي ڀڃڪڙي ڪئي آهي جو هو کٽڻ جي واعدي بدران هارائي ويٺو هيو، ان ڪري هن الائيڊ فورسز کي ڏنڊ ڀري ڏنو هيو ۽ پنهنجي غلطي مڃي ويٺو هيو. ان ڪري جرمني رياست ٽٽڻ کانپوءِ هڪ نئين حڪومت آئي جنهن کي ”ويمار ريپبلڪ“ سڏڻ لڳا هئا، پر ان نئين ٺاهيل سرڪار کي گهڻا ئي معاشي مسئلا سامهون آيا، جنهن جي ڪري انهن جي هلڻ مشڪل هئي. وري 1929 ۾ نيو يارڪ جي اسٽاڪ ايڪسچينج جي مارڪيٽ ڪريش ٿيڻ جي ڪري دنيا ۾ خاص يورپي دنيا ۾ ”انفليشن ريٽ“ وڌي ويو هيو، بيروزگاري ڪر کنيو، جنهن جي ڪري عوام جي دٻاءُ ۾ حڪومتون دٻيل رهيون. 30 جنوري 1933 ۾ نيشنل سوشلسٽ جرمن ورڪرز (نازي) پارٽي هٽلر کي جرمنيءَ جو چانسلر مقرر ڪيو، ڇو ته 1932 جي عام چونڊن ۾ نازي پارٽي اڪثريت سان ووٽ کٽي آئي هئي. جرمني ۾ اهڙي بي چيني جو ڀرپور فائدو وٺندي ماڻهن ۾ پروپيگينڊا ڦهلائي هئي ته جيئن انهن مخالفن کي دٻائي رکجي، جنهن جي ڪري جرمني پهرين مهاڀاري لڙائي ۾ هارايو.
ڇو ته نازي پارٽي جي نظر ۾ نڀاڳ جي نشاني اهي يهودي هيا جيڪي جرمن جا مخالف هيا، انهن مخالفن هنن جرمن جو ساٿ نه ڏنو ۽ وطن پرستي جي بدران انهن نازي پارٽيءَ جي ڀرپور مخالفت به ڪئي هئي، جنهن ۾ جنگيون نه وڙهڻ، جرمني کي غاصب سڏڻ، ماڻهن ۾ اهڙيون نفرتون ڦهلائڻ جنهن سان جرمني جي ناموس ۽ عزت خراب ٿئي ۽ جرمني دنيا ۾ خوار ۽ خراب ٿئي. ڇو ته ”ويمار سرڪار“ جي پاليسين ۽ پهرين يهودين جي حڪومت جي پاليسين جي ڪري جرمني سڄي دنيا ۾ بدنام ٿي هئي. هٽلر”دير سٽيومر“ نالي هڪ ميگزين شايع ڪرائڻ شروع ڪيو هيو (جنهن کي انگريزي ۾ ”اٽيڪر“ چئون) جنهن جي مک سرخين ۽ خبرن ۾ اهو هوندو هيو ته يهودين جي ڪري جرمن هارايو، جن جي وطن فروشي ۽ غداري جي ڪري جرمني پهرين جنگ نه کٽي سگهي. اهو ميگزين سڄي دنيا ۾ ڇپرايو ويندو هيو، جنهن ۾ عيسائي رڳو يهودين جي اهڙي پرچار ڪندا هيا جنهن ۾ ائين ثابت هوندو هيو ته جي اهي يهودي جرمني ۾ نه هجن هان ته هٽلر سڄي دنيا فتح ڪري وڃي هان ۽ يورپ جي هاڻوڪن 11 ملڪن وانگي سڄي دنيا ۾ صرف جرمني هجي ها، جيئن هاڻي سڄي دنيا انگريزي ٿي ڳالهائي، ٻڌي ۽ سمجهي ٿي، ائين سڄي دنيا جرمن هجي ها. ان رسالي ۾ رڳو يهودين جا ڪارٽون ڇپبا هيا.
1938 تائين ان ميگزين جون 5 لک ڪاپيون ڇپجي ورهائجي ۽ پڙهجي چڪيون هيون، وري جڏهن هٽلر جرمني جي نين چونڊن ۾ چانسلر چونڊجي ويو ۽ ”ريڪسٽانگ“ جيڪا جرمني جي پارلياماني بلڊنگ جنهن کي يهودين 27 فيبروري 1933 تي باھ ڏئي ڇڏيو هو، ڇو ته يهودين جي پارٽي جي هارائڻ، انهن جي مقبوليت جي گهٽتائي، ماڻهن ۾ غيرمقبوليت ۽ بيعزتي جي ڪري هنن اهي باغي پڻي وارا ڪم ڪري ڏيکاريا، بدلي ۾ نازي پارٽي هنن جي باغي اڳواڻن کي گرفتار ڪيو ۽ جيلن ۾ اذيتون ڏئي رکيو. ان ڏوھ ۾ هنن هڪڙي ڊچ قوم جي ماڻهوءَ ”مارينس وين دير ليوب“ کي پڪڙيو جيل ۾ وجهي سزا ٻڌايئي پر هن ڪجهه به نه، باسيو ته هن سان ڪو يهودي به شامل هيو ان چيو ته ان قومي اسيمبلي جي عمارت کي هن اڪيلي سر باھ ڏني آ. پر هلندي هلندي اها ڳالھه ڪميسونسٽ پارٽي تي آئي ۽ نازي پارٽي ان ڳالھه جو فائدو وٺي جرمني جي 5 مارچ 1933 وارين عام چونڊن ۾ سرها ٿيا. هنن کي 44 سيڪڙو ووٽ مليا، 8 سيڪڙو ووٽ ڪنزرويٽو پارٽي کنيا، ۽ نازي پارٽي حڪومت ٺاهي ورتي. يهودين جي نظر ۾ هٽلر جي چانسلري جرمني جي جمهوريت جو موت هئي، پر انهن جي لاءِ اهو ضرور چيو ويندو هو ته ملڪن جي فوج هوندي آهي پر جرمني فوجن جو ملڪ آ. نازي پارٽيءَ جي توڙي جو جرمني جي يهودين ڪنزرويٽو پارٽيءَ جي مخالفت ڪئي هئي جو يهودي سڌا سنوان مخالفت ۾ لهي آيا، ۽ نازي پارٽي ڪميونسٽ پارٽي (جيڪا يهودين جي پارٽي هئي ۽ جرمني ۾ يهودين جي حامي پارٽي به سڏي ويندي هئي) انهن جي نظر ۾ رڳو ڪميونسٽ پارٽي کي ڪنٽرول ڪرڻ جي لاءِ يهودين کان بدلي جي باھ ڪڍڻ جي لاءِ عام جرمن ماڻهن جي حق تلفي ڪئي آهي، ماڻهن جي فريڊم آف اسپيچ دٻائي ڇڏي آهي، ماڻهن جي اظهار جي آزادي دم ٽوڙي وئي آهي، ۽ عام ماڻهو هاڻي جرمني جي جمهوري پسند هجڻ جي دعوي نه ڪندو. اها هاڻي مورڳو ئي ڊڪٽيٽر جي حڪومت آهي، ڇو ته انهي طريقيءَ سان يهودين کي وڏو ڏک هيو ته جي ڪنزرويٽو پارٽي ۽ ڪميونسٽ پارٽي جي کٽي ها ته هٽلر جو موت هجي ها، ڇو ته نازي پارٽيءَ جي منشور سان خاص يهودي چڙيل هئا، انهن جي اهڙي جيت يهودين جي هار جي مثل هئي، ۽ نازي پنهنجي پهرين نفرت جي سلسلي جي ڪڙي هئي جو هنن نازي پارٽي جي جهنڊي هيٺ رسالا، پروپيگينڊا، نفرت ۽ اهڙا ته ايڪٽ پاس ڪرايا ها جنهن سان نازي پارٽي جي نفرت وڌي وڻ ٿي وئي ۽ ماڻهن واقعي ئي هنن مان جان ڇڏائڻ جو سوچو. رڳو جرمني نه پر سڄي دنيا هنن مان هنن جي حرڪتن مان تنگ اچي وئي هئي ۽ هر صورت سڄي دنيا پر خاص عيسائين جان ڇڏائڻ جو سوچيو هيو، جرمني نازي پارٽي جي خاص فوج، پوليس، آفيسر، پنهنجا خاص ماڻهو برتي ڪيا هئا جيڪي يهودين کان نفرت ڪندا هئا، هٽلر جي ايس اي سٽارم ٽروپرس ۽ گراس روٽ آرگنائيزيشن هٽلر جي وڏي مدد ڪئي جنهن کي وڏي زبردست ٽريننگ ڏنل هئي ۽ اهي نفرت ڀريل هئا، جو هنن ڪنهن به چرندڙ يهودي کي نه ڇڏيو ۽ آهستي آهستي هڪ هڪ ڪري سڀ يهودي گرفتار ڪندا ويا، ۽ يهودن جي نظر ۾ جرمني جي جمهوريت ختم ٿيندي وئي ۽ اسٽيٽ پوليس جو ڪم رڳو باغي يهودين کي پڪڙڻ هيو جنهن کي ”گيسٽاپو“ سيڪريٽ اسٽيٽ پوليس چوڻ لڳا هئا، ۽ اهي ئي “شٽ اسٽافل ايس ايس“ نالي فورس وارا ماڻهو هٽلر جا ذاتي باڊي گارڊ به ٿي ويا هئا. ان سيڪريٽ پوليس جو اهو به ڪم هيو ته اها انٽيليجسن به تيز ڪري ۽ هر انهي باغي يهودي کي پڪڙي جيل ۾ وجهي (معني نازي ڪيمپ جي حوالي ڪري) ڇو ته اڳ ۾ ئي نفرت وڌائي ۽ ماڻهن ۾ اهو تاثر ڏيڻ ضروري هيو. وري اسٽيٽ جي خلاف، حڪومت جي خلاف، هٽلر جي خلاف ۽ هٽلر جي سرڪار کي ڊڪٽيٽر چوڻ، جرمني جي جمهوري اصولن جي منافي چوڻ معني هٽلر ۽ سڄي عيسائي خلق کي چيڙائڻ جي برابر هيو، جو هٽلر جو ازم، ارادو ۽ وک رڳو دنيا تي قابض ٿيڻ جي هئي جنهن ۾ رڪاوٽ رڳو اهي ڪميونسٽ ۽ ڪنزرويٽو پارٽي وارا يهودي هيا، جيڪي سراسر هٽلر جي خلاف ٿي بيٺا هيا. جن جي نظر ۾ هٽلر خراب، فوجي ڊڪٽيٽر، جرمني جو دشمن، جرمني جي جمهوري حڪومت تي راتاها هڻندڙ غاصب هيو، جنهن مان جان ڇڏائڻ جو ڪمينسٽ پارٽي معني يهودين ٺيڪو کنيو هو، جيڪا ڳالھه هٽلر کي چيڙائيندي رهي ۽ جرمني جي عيسائين، فوجي آفيسرن ۽ جرمني جي حڪومت سان لڳاءُ رکڻ وارن ماڻهن جي لاءِ ايذائيندڙ هئي، ان ڪري اهي آهستي آهستي گرفتار، باغين جي صورت جيلن معني نازي ڪيمپن ۾ رهندا ويا. انهن جي حصيداري گهٽجندي رهي، اهي نوڪرين مان برطرف ٿيندا ويا، اهي ڪنهن به صورت جرمني جي وجود لاءِ خطرو هيا جيڪا ڳالھه يهودين جي پنهنجي وجود لاءِ خطرو ثابت ٿي پر انهن اها بغاوت نه ڇڏي، اهي رياست جي خلاف ٿي بيٺا، اهي جرمني جي خلاف ٿي بيٺا، اهي هٽلر کان نفرت ڪرڻ لڳا ۽ جرمني جي عيسائين، جرمني جي ماڻهن، جرمني جي حڪومت جي وچ ۾ وٿي پيدا ڪندا رهيا، ملڪن مان، حڪومتن مان، نوڪرين، گهرن گهاٽن، بزنس ۽ ڪاربارن مان تڙيا ويا ۽ وڃي هڪ ڪيمپ جي صورت رهجي ويا. ايستائين جو ”ميونخ“ جي ٻاهران ”ڊڪائو“ نالي نازي جي هڪ ڪيمپ ٺهي جنهن م سڀ يهودي آهستي آهستي آندا ويا تان جو هو به جرمني ۾ ۽ ائين ئي ٻين ملڪن مان آندا ويا، معنيٰ جيل جي صورت رهندا ويا. وري 1934 ۾ هٽلر جي ڪامياب حڪومت جي صورت هٽلر جي مشهوري ٿيندي وئي ۽ يهودي ائين ئي خوار ٿيندا ويا. ڇو ته بغاوت جي بدلي ۾،
حڪومت سان مهاڏو اٽڪائڻ جي صورت ۾، جرمني جي ماڻهن ۾ نفرت ڦهلائڻ جي نتيجي ۾ اهي گرفتار ٿيندا ويا ، جو سڀ باغي ٿي ويا. جرمني توڙي ٻين يورپي ملڪن، آمريڪي ملڪن ۽ سڄي دنيا جي ملڪن مان تڙيا ويا جو اهي يهودي ملڪ دشمن هيا، ايستائين جو اهي پاڻ کي ڌاريو تصور ڪرڻ لڳا هئا، پر هلندي هلندي هٽلر جي شهرت ۽ عزت ۾ واڌ ايندي رهي ۽ هٽلر مقبول ٿيندو ويو.
حڪومت سان مهاڏو اٽڪائڻ جي صورت ۾، جرمني جي ماڻهن ۾ نفرت ڦهلائڻ جي نتيجي ۾ اهي گرفتار ٿيندا ويا ، جو سڀ باغي ٿي ويا. جرمني توڙي ٻين يورپي ملڪن، آمريڪي ملڪن ۽ سڄي دنيا جي ملڪن مان تڙيا ويا جو اهي يهودي ملڪ دشمن هيا، ايستائين جو اهي پاڻ کي ڌاريو تصور ڪرڻ لڳا هئا، پر هلندي هلندي هٽلر جي شهرت ۽ عزت ۾ واڌ ايندي رهي ۽ هٽلر مقبول ٿيندو ويو.
