پاڪستان قدرتي دولت جو خزانو

تحرير: ڊاڪٽر عبدالخالق جانوري

اسان کي انھن قدرتي خزاني جي اھميت بابت سوچڻ ۽ عمل ڪرڻ جي ترغيب ڏيندو آھي، جيڪي نه رڳو ماحولياتي توازن برقرار رکڻ ۾ اھم ڪردار ادا ڪندا آھن، پر انساني زندگيءَ تي پڻ گھڻ رخا اثر ڇڏيندا آھن. پھاڙن جي اھميت صرف سندر منظرن تائين محدود ناھي،   بلڪه اھي ھوا، پاڻي، ۽ غذائي شين جو وڏو ذريعو پڻ آھن.

گڏيل قومن پاران 2003ع ۾ قائم ڪيو ويو، ان جو مقصد عوام کي پھاڙن جي ماحولياتي، سماجي ۽ معاشي اھميت بابت شعور ڏيارڻ آھي. اھي ڏينھن انھن چئلينجن کي اجاگر ڪرڻ لاءِ پڻ ملهائبا آھن، جيڪي پھاڙن کي درپيش آھن، جھڙوڪ ماحولياتي تباھي، ٻيلن جي واڍي، ۽ انساني سرگرمين جا اثر.پاڪستان: پھاڙن جي دولت سان مالا مال پاڪستان قدرتي خوبصورتيءَ سان مالا مال ملڪ آھي، ۽ ان جا پھاڙ دنيا جي عظيم پھاڙن جي قطارن ۾ شمار ٿيندا آھن. پاڪستان ۾ ٽن مکيه پھاڙي سلسلن کي خاص مقام حاصل آھي: ھماليه، ڪَراڪورَم۽ ھندو ڪش ھن ملڪ ۾ ڪيتريون ئي مشھور چوٽيون موجود آھن، جھڙوڪ ڪي ٽو  جيڪا دنيا جي ٻئي نمبر تي بلند ترين چوٽي آھي، ۽ نانگا پربت، جيڪا ”قاتل جبل“ جي نالي سان مشھور آھي.

پھاڙن جي موجودگي ملڪ جي معاشي حالت تي مثبت اثر ڇڏيندي آھي.پاڻي جو ذريعو: پاڪستان جي دريائن جو وڏو حصو پھاڙن مان نڪرندڙ گليشيئرز تي ڀاڙيل آھي، جيڪي زرعي معيشت لاءِ جان جھڙي اھميت رکن ٿا. سياحت: پھاڙي علائقا سياحن لاءِ جنت آھن. ناران، ڪاغان، سوات، ۽ ھنزہ جھڙا علائقا سالانو لکين سياحن کي پاڻ ڏانھن ڇڪيندا آھن، جيڪي مقامي معيشت کي مضبوط ڪندا آھن.

پھاڙن جي موجودگي ماحولياتي توازن لاءِ ضروري آھي. ھي جهنگلي جيوت جي گھر آھن، جتي ڪيترائي جاندار نسل آباد آھن. اھي آڪسيجن جي فراهمي ۽ زميني گولن جي توازن ۾ اھم ڪردار ادا ڪن ٿا. اھي قدرتي آفتن، جھڙوڪ ٻوڏ ۽ زميني سلائيڊنگ کي گھٽائڻ ۾ مددگار ثابت ٿيندا آھن.

بدقسمتي سان، پاڪستان جا پھاڙ غير ذميوار انساني عملن جو شڪار ٿي رھيا آھن. ٻيلن جي واڍي، غير قانوني شڪار، ۽ گليشيئرز جو پگھلڻ ھن قدرتي دولت لاءِ وڏا خطرا پيدا ڪري رھيا آھن. ھن عالمي ڏينھن تي اسان کي انھيءَ عزم کي ٻيھر ڪرڻو آھي ته اسان انھن وسيلن کي بچائڻ لاءِ قدم کڻنداسين.

پھاڙ اسان جي قدرتي دولت جو اھم حصو آھن، ۽ انھن جي تحفظ لاءِ گڏيل ڪوششن جي ضرورت آھي. ھي ڏينھن اسان کي ياد ڏياري ٿو ته جيڪڏھن اسان پنھنجن پھاڙن کي محفوظ نه ڪيو، ته ان جا اثر اسان جي زندگي ۽ ايندڙ نسلن تي ناڪاري ٿي سگھن ٿا. پاڪستان جي عوام، حڪومت، ۽ عالمي ادارن کي گڏجي ڪم ڪرڻو پوندو ته جيئن پھاڙن جي اھميت کي سمجھي، انھن جي حفاظت کي يقيني بڻائي سگھجي.

 

You might also like
Leave A Reply

Your email address will not be published.