عيد الاضحيٰ مسلمانن جو هڪ اهم مذهبي عيد آهي، جيڪا هر سال ذوالحج جي ڏهين تاريخ تي ملهايو ويندو آهي. ان کي عيد قربان پڻ چيو ويندو آهي ڇاڪا ته ان ڏينهن مسلمان حضرت ابراهيم عليه السلام جي سنت تي عمل ڪندي جانورن جي قرباني ڏين ٿا. هي ڏينهن شڪرگذاري، محبت، ايثار ۽ قرباني جي اهميت کي ظاهر ڪري ٿو.
عيد الاضحيٰ جي تاريخ حضرت ابراهيم عليه السلام جي واقعي سان لاڳاپيل آهي، جڏهن هن الله جي حڪم تي پنهنجي پٽ حضرت اسماعيل عليه السلام کي قربان ڪرڻ جو ارادو ڪيو. الله تعاليٰ حضرت ابراهيم عليه السلام جي ان وڏي قرباني ۽ اطاعت کي پسند فرمايو ۽ حضرت اسماعيل جي جاءِ تي هڪ دنبو موڪليو. ان واقعي جي ياد ۾ مسلمان هر سال قرباني ڪندا آهن.
عيد الاضحيٰ جو پيغام صرف جانور قربان ڪرڻ تائين محدود ناهي، بلڪه اهو انسان کي پنهنجي خواهشن، انا ۽ دولت کي به الله جي رضا لاءِ قربان ڪرڻ جو درس ڏئي ٿو. قرآن ۾ چيو ويو آهي ته الله کي نه انهن جانورن جو گوشت پهچي ٿو ۽ نه ئي سندن رت، پر تقوى پهچي ٿو. تنهنڪري ان ڏينهن دل کي صاف رکڻ، نيت کي خالص ڪرڻ ۽ الله جي رضا جي نيت سان عمل ڪرڻ ضروري آهي.
عيد الاضحيٰ جو آغاز عيد نماز سان ٿيندو آهي، جيڪا اڪثر ڪري عيدگاهن يا کليل ميدانن ۾ ادا ڪئي ويندي آهي. نماز کان پوءِ مسلمان هڪ ٻئي کي عيد جي مبارڪباد ڏين ٿا ۽ خوشيون ونڊين ٿا. ان کان پوءِ قرباني ڪئي ويندي آهي، جنهن جو گوشت ٽي حصن ۾ ورهايو ويندو آهي: هڪ پنهنجو، ٻيو عزيزن ۽ دوستن لاءِ، ۽ ٽيون غريبن ۽ مسڪينن لاءِ.
عيد الاضحيٰ مسلمانن کي ڀائپي، ايثار ۽ ٻين جي مدد ڪرڻ جو عملي سبق سيکاري ٿو. قرباني جي گوشت کي ورهائڻ، غريبن جو خيال رکڻ ۽ خوشين ۾ سڀني کي شامل ڪرڻ، اسلام جي خوبصورت تعليمات جو عڪاس آهي. هي ڏينهن مسلمانن کي عاجزي ۽ محبت پيدا ڪرڻ جو موقعو فراهم ڪري ٿو. مسلمان ان ڏينهن حضرت ابراهيم عليه السلام جي سنت تي عمل ڪندي الله جي قرب ٿيڻ جي ڪوشش ڪن ٿا.
هي ڏينهن اسان کي ياد ڏياري ٿو ته الله جي راهه ۾ قرباني ڪرڻ سان ئي ڪاميابي حاصل ٿيندي آهي، ۽ الله تعاليٰ پنهنجي بندن جي قرباني کي رد نٿو ڪري جيڪڏهن اها خلوص سان ڏني وئي هجي. عيد الاضحيٰ صرف هڪ عيد نه پر روحاني صفائي ۽ سماجي همدردي جو ڏينهن آهي. ان ڏينهن مسلمان دنياوي لالچ ۽ خودغرضي کي ڇڏي ٻين جي ڏکن دردن ۾ شامل ٿين ٿا. هي ڏينهن تقوى، صبر ۽ قناعت کي وڌائڻ جو پيغام ڏئي ٿو.
آخر ۾، عيد الاضحيٰ جو اصل مقصد صرف جانور ذبح ڪرڻ نه پر زندگي جي هر شعبي ۾ الله جي اطاعت اختيار ڪرڻ آهي. ان ڏينهن جون عبادتون ۽ عمل اسان کي بهتر انسان ۽ معاشري جو سٺو فرد بڻجڻ جي تلقين ڪن ٿا، جيڪو الله جي رضا جو طالب ۽ انسانيت لاءِ فائديمند هجي.
عيد الاضحيٰ مسلمانن لاءِ صرف قرباني جو ڏينهن ناهي، پر محبت، اتحاد ۽ ڀائپي کي فروغ ڏيڻ جو به موقعو آهي. مسلمان ان ڏينهن الله جي محبت ۽ سندس خلق جي خدمت جو جذبه تازو ڪن ٿا. عيد جي موقعي تي ٻين جي خوشين ۽ ضرورتن جو خيال رکڻ، خاص ڪري غريبن کي عيد جي خوشين ۾ شامل ڪرڻ، اسلام جي اصل روح کي زنده رکي ٿو. هي ڏينهن اسان کي سيکاري ٿو ته قرباني صرف جانور جي نه پر پنهنجي انا، خودغرضي ۽ دنياوي خواهشن جي به هجڻ گھرجي، ته جيئن اسين بهتر انسان ۽ بهتر مسلمان بڻجي سگهون.
