هر سال ورلڊ ٽيلي ڪميونيڪيشن اينڊ انفارميشن سوسائٽي ڊي (WTISD) تي، اسين وڌيڪ جٽادار ۽ خوشحال مستقبل اڏڻ لاءِ ٽيڪنالاجي جي صلاحيت بابت خوشي ملهايون ٿا.عالمي ڏينھن سوسائٽيز ۽ معيشت کي، انٽرنيٽ ۽ ٻين ڪميونيڪيشن ٽولز (ICTs) جي مدد سان پھچندڙ فائدن بابت آگاھي ڏئي ٿو. هن سال جو موضوع، "جٽا دار ترقي لاءِ ڊجيٽل جدت،” رکيو ويو آھي.جيڪو ان ڳالھھ تي زور ڏئي ٿو ٿيندڙ ترقي ۽ ڊجيٽل تقسيم جي وڇوٽي کي ڪئين ختم ۽ هڪ سرسبز دنيا ۾ مدد ڪري سگهجي ٿي. RLAN (ريڊيو لوڪل ايريا نيٽورڪ) يا WLAN (وائرليس LAN)، جيڪي IEEE 802.11 خاندان جي معيارن تي غالب آهي ۽ واءِ فاءِ ٽيڪنالاجي جي طور تي برانڊ ڪيو ويو آهي، عالمي رابطي کي وڌائڻ ۽ برادرين کي بااختيار بڻائڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪري ٿو.
ڊوائيسز جي وائرليس ڪنيڪٽوٽي لاءِ واءِ فاءِ جي هر جڳهه ھئڻ- موبائيل فون، ٽيبليٽ، ليپ ٽاپ، ڊيسڪ ٽاپ، ٽي وي، سيٽ ٽاپ باڪس، نگراني ڪندڙڪيمرا، سينسرز، اي سيز، وغيره. واءِ فاءِ اسان جي ڪم ڪرڻ، رھڻ ۽ گفتگو ڪرڻ جي طور طريقي کي تبديل ڪري ڇڏيو آھي. هن صنعتن ۽ ايپليڪيشنن ۾ بيشمار جدت کي بااختيار بڻايو آهي ۽ اهڙيءِ طرح معاشي اوسر۽ سماجي ترقي جي ھڪ انجنڻ بڻجي چڪو آهي. آخري "ڊيڪاميٽر” ڪنيڪٽوٽي واسطي هڪ معيار جي عالمي قبوليت عالمي رومنگ ۽ سرحدن جي وچ ۾ مداخلت کي فعال ڪيو آهي. عالمي سطح تي، اڄ 21 بلين کان وڌيڪ واءِ فاءِ ڊوائيسز استعمال ۾ آهن ۽ گذريل سال 4 بلين کان وڌيڪ نوان ڊوائيس موڪليا ويا آهن.
ان کانسواءِ ھڪ اسٽڊي مطابق، اندروني ماحول ۾ ڊيٽا ٽرئفڪ جو ~80 سيڪڙو۽ موبائل ٽرئفڪ جو 70 سيڪڙو واءِ فاءِ تي آف لوڊ ڪيو ويندو آهي جڏهن اندر منتقل ڪيو ويندو آهي. اهڙيءَ طرح واءِ فاءِ کي ڏٺو وڃي ٿو هڪ اعزازي وائرليس ٽيڪنالاجي جي طور تي سيلولر موبائيل لاءِ ۽ نيٽ ورڪ تي ڪنيجشن کي گهٽائي ٿو ته جيئن ٻاهرين ماحول ۾ صارفين لاءِ موجود صلاحيت ۽ تجربي کي وڌايو وڃي.
پاڪستان ۾ موجوده واءِ فاءِ ٻن بينڊن تي هلندي آهي: 2.4 GHz ۽ 5GHz هڪ دستياب بينڊوڊٿ سان ترتيبوار 100MHz ۽ 150MHz. آھي.بهرحال انھن بينڊز جي انٽرنيشنل ٽيليڪميونيڪيشن يونين (ITU) ريڊيو ريگيوليشنز (RR) پاران صنعتي، سائنسي ۽ طبي (ISM) ريڊيو بينڊز جي طور تي درجه بندي ڪيل آهن جنھن ۾ھڪ کان وڌيڪ اپليڪشنز انلائسنزڊ رجيم تحت گڏ ٿي سگھن ٿيون. انهن ۾ روزمره جي ٽيڪنالاجيون شامل آهن جيئن مائڪرو وويو اوون، بليوٽوٿ، ڪارڊليس، فونيز، پلازما ليمپ، صنعتي انڊڪشن گرمائش، بيڪ هال ڪميونيڪيشن لنڪس، ميڊيڪل اميجنگ وغيره. اهي سڀئي ايپليڪيشنون واءِ فاءِ سان مقابلو ڪري رهيون آهن، ٿروپٽ ۽ صارف جي تجربي لاءِ گھٽ فريڪوئنسي اسپيڪٽرم ۾ ۽ اھڙيءَ طرح مداخلت کان محدود آھن.
واءِ فاءِ الائنس 2019 ۾ ايندڙ ارتقائي واءِ فاءِ 6 متعارف ڪرايو پر، موجوده 2.4GHz ۽ 5GHz بينڊز ۾ محدود بينڊوڊٿ ۽ مداخلت جي ڪري اصل ڪارڪردگي ۾ محدود هئي. عالمي سطح تي، 6GHz بينڊ (5,925- 7,125 MHz – 1,200 MHz) نئين بينڊ طور نشاندھي ٿي آھي. واءِ فاءِ جي ايندڙ نسل کي سپورٽ ڪرڻ لاءِ ۽ ان کي واءِ فاءِ 6E جي نالي سان برانڊ ڪيو ويو آھي پاڪستان RLAN لاءِ بغير لائسنس جي استعمال لاءِ 6 GHz اسپيڪٽرم بينڊ (5,925 – 6,425 MHz – 500 MHz) سان وائرليس ڪنيڪشن ۾ هڪ ڇنڊڇاڻ ڪري رهيو آهي. هي قدم ترقي يافته واءِ فاءِ 6E ۽ جديد واءِ فاءِ 7 ۽ ايندڙ جنريشن کي سپورٽ ڪرڻ لاءِ جوڳو بينڊوڊٿ فراهم ڪندو. غير اوورليپنگ چينلن کي اهم بينڊوڊٿ سان صاف ڪرڻ جي خاطري ڏئي ٿو.
PTA جو وچن آھي تھ پاڪستان کي عالمي وائرليس جدت سان الائين ڪرڻ آهي ۽ اهو فيصلو واٰءِ فاءِ 6E جي وڇائي جي لاءِ رستو هموار ڪندو. جديد واءِ فاءِ جو معيار انتهائي تيز رفتار،جلدي ۾سھولت ملڻ ۽ عالمي ڪوريج وڌيڪ قابل اعتماد ۽ بهتر انٽرنيٽ جو عھد ڪري ٿو. سموري ملڪ جا صارف انٽرنيٽ جي ان تجربي مان فائدو حاصل ڪندا.
واءِفاءِ جي نئين جنريشن جون ڪجهه خصوصيتون ھي آهن: وڌيڪ اسپيڪٽرم وسيلن سان وڏي گنجائش: واءِ فاءِ 6E ۽ بعد جي جنريشن وٽ 6GHz بينڊ ۾ 500 MHz اسپيڪٽرم آهن، جيڪي وسيع اسپيڪٽرم وسيلا مهيا ڪن ٿا، جيڪي روايتي 2.4 GHz ۽ 5 GHz فريڪوئنسي بينڊ جي گڏيل وسيلن کان وڌيڪ آهن اهو خاص طور تي نيٽ ورڪ جي گنجائش وڌائي ٿو ۽ ڪنيجشن کي گھٽائي ٿو.
- تيز رفتاري لاءِ وسيع چينل: Wi-Fi 6E وٽ 6GHz بينڊ ۾ ٽي لڳاتار 160 MHz چينل آهن، صارف جي تجربي کي گهٽ ۾ گهٽ 3X بهتر بڻائي رهيا آهن.
- گھٽ رنڊڪ : 6GHz اسپيڪٽرم صاف اسپيڪٽرم رينج مهيا ڪري ٿو ۽ ان ڪري ٻين وائرليس نيٽ ورڪن جهڙوڪ مائڪرو وويو اوون، ليمپ وغيره جي مداخلت کان آجو آهي.
- ايئر تي بهتر سيڪيورٽي لاءِ سپورٽ – WPA3.. PTA
پاڪستان ٽيليڪميونيڪشن اٿارٽي،فريڪوئنسي ايلوڪيشن بورڊ (FAB) ۽ IT ۽ ٽيلي ڪام جي وزارت سان گڏ "ڊجيٽل پاڪستان” جي مجموعي GoP ويزن تحت، ڪوشش ڪري ٿو ته نئين ٽيڪنالاجي کي اپنائڻ لاءِ سرگرم ۽ ترقي پسند ٿئي، ان سان صارف جي تجربي ۾ واڌارو ٿئي ٿو ۽ ملڪي معيشت تي مثبت اثر وجھي ٿو. پاڪستان آمريڪا، يورپي يونين، KSA، آسٽريليا، جپان، ڏکڻ ڪوريا سميت انهن ملڪن جي وڌندڙ لسٽ ۾ شامل ٿي ويو آهي جيڪي اڳ ۾ ئي واءِ فاءِ 6E اختيار ڪري چڪا آهن. هن وقت تائين، 60 کان وڌيڪ ملڪن ان کي اختيار ڪيو آهي، جنهن ۾ پاڪستان ايشيا جو 10 هون ملڪ آهي (وچ اوڀر کان سواءِ) ائين ڪرڻ لاءِ. هي قدم پاڪستان کي ايندڙ جنريشن جي RLAN (واءِ فاءِ) ٽيڪنالاجي کي اپنائڻ ۾ هڪ علائقائي ليڊر جي حيثيت ۾ رکي ٿو.
ڪمپيوٽنگ ۽ گرافڪ پروسيسنگ پاور، اليڪٽرانڪس ۽ اقتصاديات جي پيماني تي تيز ترقي سان، Wi-Fi 6E مختلف قسم جي استعمال جا ڪيس هلائيندو جيڪي گهٽ-ويڪرائي، اعلي-بينڊوڊٿ تي ٺاهيندا آهن، جهڙوڪ: ملٽي يوزر عمدي حقيقت Metaverse – Augmented Reality / Virtual Reality / Extended Reality (AR/VR/XR) ، • ريموٽ سکيا ۽ immersive 3D تربيت، • HD وڊيو اسٽريمنگ (8K ۽ وڌيڪ)،• گيمنگ – آن لائن ۽ ريئل ٽائم، واپار – آن لائن ۽ ريئل ٽائم، هوم سرور، اسڪرين مررنگ ۽ آفيس انٽرانيٽ (ڪلائوڊ)،• انڊسٽري IOT فعال آٽوميشن، رچ ميڊيا ايپليڪيشنز، سيلولرآفلوڊشيڊنگ
واءِ فاءِ 6E پاران پيش ڪيل وسيع بينڊوڊٿ ۽ گھٽ رنڊڪ ڪاروبار ۽ فردن لاءِ هڪجهڙا، صحت جي سار سنڀار، تعليم، زراعت، پيداوار، ماليات، مهمان نوازي، تفريح، ۽ ٻين شعبن ۾ جدت لاءِ هڪ ڪيٽيليسٽ طور ڪم ڪندو. سمارٽ شهرن. نئين واءِ فاءِ جنريشن وٽ پاڪستان ۾ ڊجيٽل تقسيم کي ختم ڪرڻ جي صلاحيت آهي، ماڻهن ۽ برادرين کي معلومات ۽ موقعن تائين وڌيڪ رسائي سان بااختيار بڻائڻ. Wi-Fi 6E ۽ ان کان اڳتي وڌڻ سان، پاڪستان جهڙا ملڪ پنهنجي ڊجيٽل انفراسٽرڪچر کي وڌائي سگهن ٿا ۽ بهتر ڪري سگهن ٿا ان جي آخري حد تائين پهچ، ڊجيٽل شموليت ۽ سماجي-اقتصادي ترقيءَ جي ذريعي غير محفوظ علائقن کي ان ۾ شامل ڪري سگھن ٿا.
6 GHz اسپيڪٽرم کولڻ جو فيصلو PTA، FAB ۽ MOIT&T جي عزم کي ظاھر ڪري ٿو. جيئن جدت کي هٿي ڏني وڃي ۽ پاڪستان جي شھرين ۽ صارفين جي، اڀرندڙ ٽيڪنالاجيز تائين رسائي کي يقيني بڻائي سگهجي.
هي عالمي ٽيلي ڪميونيڪيشن اينڊ انفارميشن سوسائٽي ڊي (WTISD 2024) جي مقصدن جي مناسبت سان آهي، جيڪو ‘جٽادار ترقي لاءِ ڊجيٽل جدت’ تي ڌيان ڏئي ٿو.. Wi-Fi 6E جي وسيع اپنائڻ ۽ ان کان وڌيڪ ٽيڪنالاجي، خاص طور تي بهتر انفراسٽرڪچر ۽ قابل برداشت قدمن سان گڏ، ڊجيٽل ڊويزن کي وسعت ڏيڻ ۾ مدد ڪندي جيڪا غير محفوظ علائقن ۾ تيز ۽ وڌيڪ قابل اعتماد انٽرنيٽ رسائي فراهم ڪري ٿي.. PTA صنعت جي اسٽيڪ هولڊرز سان گڏ ڪم ڪرڻ لاءِ پرعزم آهي ته جيئن سڄي ملڪ ۾ Wi-Fi 6E نيٽ ورڪن جي موجودگيءَ کي آسان بڻائي سگهجي. هي تعاون پاڪستان جي ڊجيٽل تبديليءَ جي سفر کي تيز ڪرڻ ۽ ڊجيٽل پاڪستان جي ويزن کي حاصل ڪرڻ ۾ مددگار ثابت ٿيندو.
