چيف جسٽس عمر عطا بنديال رٽائر ٿي ويو ۽ ويندي ويندي پاڻ سان پنهنجي دور جي تڪرارن جي ڊگهي فھرست کڻي ويو جن جو تعلق سندس دور جي عدالتي فيصلن سان آھي.پنهنجي مختلف اڳ وارن جيان ٿي سگھي ٿو هوءَ بھ پنھنجي پاڻ مان مطمئن هجي ته هن گهڻو ڪجهه ڪيو ، پر سچ پڇو ته،جسٽس بنديال جو نالو بھ تاريخ جي ناڪام چيف جسٽسن جي فھرست ۾ هڪ وڌيڪ اضافو هوندو.
ھونئن تھ ھن کي تاريخ ان حوالي سان ياد بھ ڪندي ته هن سياسي نوعيت جا فيصلا ڪيتري جانبداري سان ڪيا، ڪيئن ھم خيال ججن کي مرضي جي فيصلن ڪرائڻ لاءِ استعمال ڪيو. ڪيئن سپريم ڪورٽ اندر تقسيم پيدا ڪئي.پر ھن جي ناڪامي جو سڀ کان وڏو سبب اهو آھي ته هوءَ پنهنجي دور ۾ عدالتن تي عوام جو اعتماد بحال نه ڪري سگھيو.
ڪنهن به فرد کان پڇو، پاڪستان جي ڪنهن به علائقي ۾ وڃو، عدالتن مان ڪنهن کي به انصاف جي توقع ناهي. ماڻهو عدالتن ۾ وڃڻ کان ڊڄن ٿا. نه رڳو انصاف تمام گھڻو مهانگو ٿي چڪو آهي، پر پوءِ به جيڪڏهن ڪو ماڻهو پنهنجو سڀ ڪجهه وڪڻي انصاف لاءِ عدالت ۾ ھليو بھ وڃي ٿو ته پوءِ سالن تائين ۽ بلڪھ ڪجھھ ڪيسن ۾ تھ ڏھاڪن تائين فيصلا نٿا ٿين.
مجموعي طور تي عدالتي نظام ناڪام ٿي چڪو آهي. ڪيترن ئي اڳوڻن چيف جسٽسن وانگر، بنديال صاحب به ان بنيادي مسئلي تي ڪو به ڌيان نه ڏنو،بلڪھ ٻين وانگر هن جو توجهه بھ وڏن سياسي ڪيسن تي ئي مرڪوز رهيو ۽ اهڙيءَ طرح عدليه وڌيڪ ٽڪراءَ جو شڪار ٿي ۽ عوام کي انصاف مھيا ڪرڻ جي بنيادي فرض کان بھ گهڻو پري ٿيدي ھلي وئي.
بنديال رٽائر ٿي ويو ۽ هاڻي جسٽس قاضي فائز عيسيٰ چيف جسٽس آف پاڪستان بنجي ويو آھي. هاڻي سندن امتحان شروع ٿيڻ وارو آهي.نئون چيف جسٽس ته سٺي ساک جو مالڪ آھي. پر تاريخ کيس ڪيئن ڏسندي ان جو فيصلوان ڳالھھ ھوندو تھ ھن جو ڪردار چيف جسٽس جي حيثيت سان سندس ڪهڙو رهي ٿو.مختلف ماڻهن کي هن مان مختلف اميدون آهن. ڪو چاھي ٿو تھ چيف جسٽس ماضي ۾ ڪيل غلط سياسي فيصلن کي درست ڪري. ڪنهن جي خواهش آهي ته هو فوجي عدالتن کي سڀ کان پھرين ختم ڪري ڇڏي. سياسي جماعتن جي چيف جسٽس مان پنھنجي پنھنجي توقع ۽ اميدون آھن. بهرحال منهنجي نظر ۾ چيف جسٽس جو اصل امتحان اهو هوندو ته ڇا هو پاڪستان جي عدليه تي عوام جو مڪمل اعتماد بحال ڪري سگهندو؟
جيڪڏهن هڪ طرف سپريم ڪورٽ مان اها توقع ھوندي تھ ھن جو جھڪاءَ ڪنهن ھڪ سياسي طبقي جي بجاءِ آئين ۽ قانون موجب فيصلا ڪرڻ تي مرڪوز ھجي.سپريم ڪورٽ جي ججن جي تقسيم ختم ٿئي.چيف جسٽس جي بينچ ٺاهڻ، ڪيس لڳائڻ وغيره جھڙن اختيارن کي غلط استعمال ٿين کان بچائڻ لاءِ سڌارا آندا وڃن. ته ٻئي طرف پاڪستان جي عوام کي عدالتن ۾ انصاف گھرجي. تڪڙو ۽ سستو انصاف.
اهڙو عدالتي نظام جيڪو مظلومن لاءِ اميد جو ذريعو ھجي ۽ ظالم ۽ قانون ٽوڙيندڙ لاءِ خوف جي علامت هجي.پاڪستان جي عدليه جي باري ۾ چيو ويندو آھي تھ اھا دنيا ۾ انصاف جي فراهمي جي حوالي سان آخري نمبر تي اچي ٿي.اهو ئي سبب آهي جو اسان جون عدالتون انصاف فراهم ڪرڻ ۾ ناڪام آهن. جيڪڏهن هتي مظلوم پوليس اسٽيشن وڃڻ کان ڊڄي ٿو ته ڪورٽ جي ڪمري ۾ به ساڳيو معاملو آهي.
چيف جسٽس قاضي فائز عيسيٰ جو سڀني کان وڌيڪ ڌيان پاڪستان جي عدالتي نظام کي درست ڪرڻ تي ھجڻ گھرجي.ته جيئن عدالتون ظالم جي بجاءِ مظلوم کي انصاف ڏيڻ شروع ڪن.عدالتون انصاف ڏينديون ته انھن جو احترام ٿيندو.جيڪڏهن اهو سلسلو ايئن ئي ھلندو جئين ڏهاڪن کان هلي رهيو آهي ته پوءِ چيف جسٽس فائز عيسيٰ پان کي سوچي سگهي ٿو ته تاريخ سندس باري ۾ ڪهڙو فيصلو ڪندي.
