پنجاب پوليس هڪ ڀيرو ٻيهر خيبر پختون خوا جي وزير اعليٰ سهيل آفريدي کي اڊياله جيل ۾ تحريڪ انصاف جي باني عمران خان سان ملاقات ڪرڻ جي اجازت نه ڏني. اسلام آباد هاءِ ڪورٽ حڪم ڏئي چڪي آهي ته اهي هفتي ۾ ٻن ڀيرا عمران خان سان ان جي ساٿين ۽ گهر واري سان ملاقات کي يقيني بڻائين. پارٽي جي جنرل سيڪريٽري سلمان اڪرم راجا کي ملاقاتين جي فهرست جيل جي حڪام کي ڏيڻ لاءِ مقرر ڪيو ويو آهي.
سهيل آفريدي اڄ پشاور کان چوٿين ڀيري عمران خان سان ملڻ لاءِ اڊياله پهتا هئا، پر انجان سببن جي ڪري انهن کي هڪ ڀيرو ٻيهر جيل ۾ وڃڻ ۽ ملاقات ڪرڻ کان روڪيو ويو. جيل جي ٻاهران سلمان اکرم راجا سان گڏ ميڊيا سان ڳالهيون ڪندي، سهيل آفريدي چيو ته اسان سڀني قانوني رستن کي اختيار ڪيو آهي. عدالت حڪم ڏنو آهي، پر جيل جا حڪام شايد پاڻ کي هن حڪم کان آزاد سمجهن ٿا. "ايسا محسوس ٿيندو آهي ته هن ملڪ ۾ ڪو اهڙو طاقتور آهي جيڪو عدالتي حڪمن کي به نظرانداز ڪري ٿو.” هن ٻڌايو ته هو هاڻ توهين عدالت جي درخواست دائر ڪندا. ان کان علاوه، پارٽي جي قيادت گڏجي هن صورتحال ۾ ايندڙ لائحه عمل طئي ڪندي.
اهو واضح ناهي ته ڇا اڊياله جيل جا حڪام صرف سهيل آفريدي کي ملڻ کان روڪي رهيا آهن يا پارٽي جا ٻيا اڳواڻ ۽ گهر واريون پڻ ملاقات کان محروم آهن. اڄ ميڊيا سان ڳالهيون ڪندي، تحريڪ انصاف جي اڳواڻن پارٽي جي ٻين نمائندن تي پابندي جو ذڪر نه ڪيو. البت، اهو طئي هو ته سهيل آفريدي 13 آڪٽوبر تي خيبر پختون خوا جي وزير اعليٰ چونڊجي وڃڻ کانپوءِ عمران خان سان ملاقات نه ڪري سگھيا. انهن جو دعويٰ آهي ته انهن کي صوبائي ڪابينا ٺاهڻ لاءِ عمران خان سان ملڻ ۽ سندس هدايتون وٺڻ جي ضرورت آهي، جڏهن ته جيل جا حڪام يا پنجاب حڪومت ان بابت ڪو به وضاحت ڏيڻ لاءِ تيار نه آهن.
اهو واضح آهي ته هن ملاقات بابت ٻنهي ڌرين کان سياست ڪئي وڃي ٿي. تحريڪ انصاف اهو تاثر پيدا ڪرڻ چاهي ٿي ته خيبر پختون خوا جي چونڊيل وزير اعليٰ کي ڄاڻي واڻي عمران خان سان ملڻ کان روڪيو پيو وڃي، جيئن صوبائي ڪابينا جي تشڪيل ۾ رڪاوٽ پيدا ڪئي وڃي. ٻئي طرف، پنجاب حڪومت اهڙن حربن سان شايد اهو تاثر مضبوط ڪرڻ چاهي ٿي ته ڇو ته اڊياله جيل پنجاب جي حدن ۾ آهي، تنهن ڪري عمران خان سان اتي ڇا سلوڪ ڪيو ويندو، ان جو فيصلو فقط لاہور ۾ قائم حڪومت ڪري سگهي ٿي. سهيل آفريدي هن ملاقات بابت روز اول کان جوش سان ڳالهيون ڪندا رهيا آهن. چونڊجڻ کان فوراً پوءِ، هن دعويٰ ڪيو هو ته هو صوبائي چيف ايگزيڪيوٽو آهن ۽ پنجاب ۽ وفاقي حڪومت کي ٻڌائي ڇڏيو آهي ته هو ملاقات لاءِ اڊياله وڃڻ وارا آهن. "ڏسندا آهيان، مون کي ڪير روڪي ٿو.”
بدقسمتي سان، انهن کي روڪيو ويو ۽ بار بار اچڻ باوجود روڪڻ جو عمل جاري آهي. ان سان پنجاب حڪومت اهو واضح ڪرڻ چاهي ٿي ته سهيل آفريدي خيبر پختون خوا ۾ وزير اعليٰ آهن، ۽ انهن کي پنجاب جي علائقي ۾ حڪم هلائڻ جي اجازت ناهي. حالانڪه قانوني ۽ انتظامي طور ڪنهن کي به ان بابت ڪو شبهو ناهي. هڪ ڀيرو روڪي پنجاب حڪومت پنهنجي "اختيار” جو اظهار ڪيو آهي، پر هڪ چونڊيل وزير اعليٰ کي بار بار جيل جي ٻاهر توهين آميز انداز ۾ واپس موڪلڻ غير قانوني ۽ افسوسناڪ رويي جو مظاهرو آهي. ٻئي طرف، سهيل آفريدي اهو دعويٰ ڪري رهيا آهن ته انهن لاءِ عمران خان سان ملڻ ضروري آهي، جيئن اهي ان کان مشورو ڪري صوبائي ڪابينا ٺاهڻ ۾ مدد وٺن. حالانڪه، ان معاملي ۾ عمران خان کان هدايتون وٺڻ لاءِ انهن کي پنهنجو قائد ملڻ جي ضرورت ناهي. اها مشاورت ٻئي ملاقاتين ذريعي به ٿي سگهي ٿي، ۽ جڏهن سهيل آفريدي پاڻ عمران خان سان ملندا، ته پوءِ سڌو سنئون ڳالهين جي روشني ۾ ڪابينا ۾ تبديليون به ڪري سگهندا.
بهرحال، اهو واضح آهي ته تحريڪ انصاف ۽ پنجاب ۾ حڪومتي مسلم ليگ (ن) ٻنهي ڌرين ۾ ان معاملي کي سياسي پوائنٽ اسڪورنگ بڻائڻ تي زور آهي. عمران خان هن مهيني جي شروعات ۾ علي امين گنڊاپور کي هن عهدو کان هٽائي هڪ گهٽ مشهور نوجوان سهيل آفريدي کي صوبو جو وزير اعليٰ بڻائڻ جو فيصلو ڪيو. عام خيال آهي ته تحريڪ انصاف ۾ اهو شڪ مضبوط ٿي رهيو هو ته علي امين گنڊاپور اسٽيبلشمنٽ سان مليا آهن ۽ تحريڪ انصاف جا مفادا مڪمل ڪرڻ جي لائق ناهن. ان ۾ سر فهرست جيل مان عمران خان جي رهائي جو مسئلو رهيو آهي. عمران خان ۽ ٻين پارٽي قيادت جو خيال هو ته علي امين گنڊاپور هن بابت مفاهمتي طريقو ڳوليندا ۽ عمران خان جيل مان آزاد ٿي ويندا، پر ڪنهن سبب کان اهو مقصد حاصل نہ ٿي سگهيو. ان ڪري، اهو خيال ڪيو وڃي ٿو ته سهيل آفريدي کي عمران خان جو وفادار ۽ جوشيلو ڪارڪن هجڻ سبب خيبر پختون خوا جو وزير اعليٰ بڻايو ويو آهي. هن وزير اعليٰ بڻجڻ کانپوءِ وفاقي حڪومت ۽ اسٽيبلشمنٽ بابت سخت بيان پڻ ڏنا آهن ۽ عمران خان جي موقف مطابق افغانستان سان ڇنڊڇاڻ ۽ خيبر پختون خوا ۾ شرپسندين سان نرمي رکڻ جو مطالبو ڪيو آهي. البته، افغانستان طرفان پاڪستان تي حملو ٿيڻ کانپوءِ صورتحال خراب ٿي وئي آهي، ۽ تحريڪ انصاف جي چيئرمين بيئرسٽر گوهر علي کي به اهو چوڻو پيو آهي ته جنگ جي صورت ۾ تحريڪ انصاف پاڪستان سان گڏ هوندي. اهو واضح ٿي رهيو آهي ته فوج ۽ وفاقي حڪومت، تحريڪ طالبان پاڪستان جي سوال تي، تحريڪ انصاف سان متضاد رويو رکندي آهي. گذريل ڏينهن استنبول ۾ ڳالهين ۾ رڪاوٽ کان پوءِ، وزير دفاع خواجه آصف هڪ سخت بيان جاري ڪيو ۽ واضع ڪيو ته پاڪستان ۾ افغانستان کان ٿيندڙ دهشتگردي برداشت نٿو ڪري سگهجي ۽ پاڪستان ڪنهن به مشڪل کان بغير کابل حڪومت کي ڀڄڻ تي مجبور ڪري سگهي ٿو. اڄ فوجي سربراهه فيلڊ مارشل عاصم منير قبائلي عمائدين سان ملاقات ۾ سخت لفظن ۾ چيو آهي ته "پاکستان، افغانستان سميت پنهنجي سڀني پاڙيسري ملڪن سان امن چاهي ٿو، پر پنهنجي سرزمين تي افغان سرزمين کان دهشتگردي برداشت نه ڪندو.”
حڪومت جي اها پاليسي تحريڪ انصاف جي تجويز سان هم آهنگ ناهي. تحريڪ انصاف افغانستان سان ڳالهين ۾ حصو وٺڻ چاهي ٿي، جنهن جو مطلب آهي ته ڪنهن طرح ٽي ٽي پي ۽ پاڪستان جي عسڪري قوتن جي وچ ۾ "افهام و تفهيم” جو رستو ڳوليو وڃي. فوج ۽ حڪومت هن تجويز کي اهميت ڏيڻ لاءِ تيار ناهي. ان ڪري، خيبر پختون خوا ۾ حڪومت جي تبديلي جو فيصلو دراصل وفاقي حڪومت جي قومي سلامتي ۽ خارجہ معاملن تي اختيار ڪيل پاليسي کي سبوٽاژ ڪرڻ جي برابر سمجهيو پيو وڃي.
ان باوجود، حڪومت کي اهو سوچڻ گهرجي ته هڪ چونڊيل وزير اعليٰ کي عمران خان سان ملاقات ۾ رڪاوٽون وڌائي، يا هڪ متاثرہ صوبائي وزير اعليٰ کي توهين ڪري، ڪنهن مقصد حاصل نٿو ڪري سگهجي. وفاقي حڪومت ۽ خيبر پختون خوا جي انتظاميا کي گڏجي ڪو متوازن ۽ قابل قبول حل ڳولڻ گهرجي. ان مقصد لاءِ، عمران خان خيبر پختون خوا ۾ پنهنجي وزير اعليٰ کي وفاقي حڪومت سان غير ضروري تصادم کان بچڻ جو مشورو ڏين ۽ شهباز شريف پنجاب حڪومت کان چوي ٿو ته سهيل آفريدي کي اڊياله جيل وڃڻ ۽ عمران خان سان ملاقات ڪرڻ جو موقعو ڏنو وڃي. اسلام آباد هاءِ ڪورٽ به ان ئي خواهش جو اظهار ڪيو آهي. ان طريقي سان اعتماد جي بحالي جو عمل شروع ٿي سگهي ٿو. ان ڪري اهو اهم آهي ته سهيل آفريدي جي عمران خان سان ملاقات کي روڪڻ جو هي خوفناڪ حربو هاڻ بند ڪيو وڃي، جيئن ميڊيا جي ڪيمرائن جي سامهون روزانه طور تي لڳندڙ هي تماشو پنهنجي انجام تي پهچي سگهي.
