تجارتي محصول (ٽيرف) هڪ اهڙو ٽيڪس آهي، جيڪو ڪنهن ملڪ جي حڪومت درآمدي سامان يا خدمتن تي لاڳو ڪري ٿي. ان جو مقصد مقامي صنعتن کي تحفظ فراهم ڪرڻ ۽ درآمدي شين جي قيمت وڌائي قومي معيشت کي مستحڪم ڪرڻ هوندو آهي.دنيا ۾ ٽيرف جا ٻه اهم قسم مشهور آهن.
1.خاص ٽيرف، جيڪو شين جي مقدار تي لاڳو ٿئي ٿو.
- ايڊ ويلورم ٽيرف، جيڪو شين جي قيمت جي سيڪڙو طور لاڳو ٿئي ٿو.
تاريخي طور، آمريڪا هميشه ٽيرف کي هڪ اهم معاشي هٿيار طور استعمال ڪيو آهي. 19هين صدي ۾، حڪومت لاءِ آمدني جو وڏو ذريعو ٽيرف هو،جڏهن ته مقامي صنعتن کي به فائدو ٿيو.مثال طور، 1828ع جو "ٽيرف آف ايبومينيشن” اتر ۽ ڏکڻ آمريڪي رياستن وچ ۾ وڏو تناؤ پيدا ڪرڻ جو سبب بڻيو.بعد ۾، آزاد واپار جي واڌاري سان،ٽيرف جي اهميت گهٽجي وئي،پر صدر ڊونلڊ ٽرمپ هن پاليسي کي ٻيهر زنده ڪيو.ڊونلڊ ٽرمپ جي صدارت (2017-2021) دوران، هن واپاري خساري کي گهٽائڻ، آمريڪي صنعتن کي وڌائڻ ۽ غير منصفاڻين تجارتي پاليسين کي روڪڻ لاءِ ڪيترن ئي ملڪن تي ٽيرف لڳايا.
ٽيرف جا اثر
- صارفين ۽ ڪاروبار تي اثر
عام شين، جيئن اليڪٽرانڪس، ڪپڙن، ۽ گاڏين جون قيمتون وڌي ويون. آمريڪي صارفين کي سراسري طور سالانو 1,000 ڊالر جو اضافي خرچ ڪرڻو پيو. واپارين کي چين بدران متبادل مارڪيٽ ڳولڻيون پيون، پر وئٽنام ۽ ڀارت جهڙن ملڪن جي پيداوار جي محدود صلاحيت سبب، متبادل ڳولڻ مشڪل بڻجي ويو.
- آمريڪي آبادگارن ۽ صنعتن تي اثر
آمريڪي آبادگارن، خاص ڪري سويا بين ۽ ڪڻڪ جي واپار ڪندڙن کي وڏو نقصان ٿيو 2018ع ۾، آمريڪي زراعت کي 12 بلين ڊالر کان وڌيڪ نقصان ٿيو، جنهن لاءِ حڪومت کي آبادگارن کي مالي مدد فراهم ڪرڻي پئي. گاڏين ۽ ٽيڪنالاجي جي صنعت ۾ عالمي سپلائي چين ۾ به وڏو خلل پيو، جنهن سبب ڪيترن ئي آمريڪي ڪمپنين کي نقصان ٿيو.
ڪجهه ماهرن جو خيال آهي ته انهن ٽيرفز سان آمريڪي صنعتن کي عارضي طور فائدو ٿيو، پر ڊگهي مدي ۾ اهي پاليسيون وڌيڪ نقصانڪار ثابت ٿيون.ڪجهه ڪارخانن ۾ نوڪريون وڌي ويون، پر انهن جي لاڳت عام صارفين تي وڌي وئي.ٽيرف سبب، آمريڪي واپار جو خسارو گهٽجڻ بدران، 2020ع ۾ وڌيڪ وڌي ويو.آمريڪا جي ڪيترن ئي اتحادي ملڪن سان واپاري لاڳاپا خراب ٿي ويا، جنهن جو اثر مستقبل جي واپار تي پئجي سگهي ٿو.ٽرمپ جي تجارتي پاليسي هڪ متنازع موضوع رهيو آهي. ڪجهه حلقا ان کي آمريڪي معيشت لاءِ فائدي مند قرار ڏين ٿا، جڏهن ته ڪجهه ان کي عالمي واپار لاءِ نقصانڪار سمجهن ٿا.
