اسرائيلي اخبارون دعويٰ ڪري رهيون آهن ته پاڪستان سميت ڪجهھ مسلم ملڪن جي فوجن کي غزه ۾ امن بحال ڪرڻ لاءِ مقرر ڪرڻ جي هڪ تجويز غورهيٺ آهي. مون هن دعويٰ بابت نائب وزيراعظم ۽ پرڏيهي وزير اسحاق ڊار کان پڇيو ته هنن ٻڌايو ته هن سلسلي ۾ اڃا تائين ڪو حتمي فيصلو ناهي ٿيو ڇو ته غزه موڪليندڙ بين الاقوامي فوج جي ذميوارين جو اڃا تعين نه ٿيو آهي. مون ڊار صاحب کي اسرائيلي وزيراعظم نيٽن ياهو جي ان بيان کان پڻ آگاھه ڪيو جنهن ۾ هن انتهائي رعونت واري انداز ۾ چيو هو ته اسرائيل ئي فيصلو ڪندو ته ڪهڙي مسلمان ملڪ جي فوج کي غزه موڪليو وڃي ۽ ڪهڙي ملڪ جي فوج کي نه موڪليو وڃي. ڊار صاحب چيو ته اسان غزہ لاءِ بين الاقوامي فورس ۾ پنهنجا فوجي دستا شامل ڪرڻ تي راضپي جو اظهار ڪيو آهي، پر اسان جي فورس جون ذميواريون ڪهڙيون هونديون ان جي نوعيت تي مشروط آهي. جڏهن ذميواريون طئي ٿيون ته پوءِ اسان به فيصلو ڪنداسين.
پاڪستان جي اختيارين کي ياد رکڻ گهرجي ته شرم الشيخ ۾ اسرائيل ۽ حماس جي وچ ۾ امن معاهدي کان پوءِ اسرائيلي يرغمالي ڇڏيا ويا؛ پر انھن يرغمالين جي ريلِيءَ کان پوءِ اسرائيل بيشرمي سان نه رڳو ٻيهر غزہ تي بمباري شروع ڪئي، پر اردن جي درياهه مغربي ڪناري تي قبضو ڪرڻ جو اعلان به ڪري ڇڏيو. اولهندي ڪناري تي قبضو ڪرڻ جي اعلان سان ڊونلڊ ٽرمپ به پريشان ٿي پيا ۽ سندن يقين ڏياريو ته اهڙو ڪجهه نه ٿيندو. ڇا اسين ٽرمپ تي يقين ڪري سگھون ٿا؟ ٽرمپ آمريڪا جي تاريخ جو واحد صدر آهن جن آمريڪي سفارتخانو تل ابيب کان يروشلم منتقل ڪرايو. جڏهن ھو ھڪ پاسي نيٽن ياهو جي تعريف ڪن ٿا ۽ ٻئي پاسي شهباز شريف جي به تعريف ڪري ڇڏين ٿا ته اسان سادا ماڻهو سوچ جي سخت لهر ۾ پوئتي وڃڻ لڳون ٿا. جڏهن اسان کان ڪو عربي، ايراني يا افغانستاني صحافي پڇي ٿو ته ڇا هي صرف اتفاق آهي جو نيٽن ياهو ۽ شهباز شريف ٻنهي ٽرمپ کي نوبل امن انعام لاءِ نامزد ڪيو، ته اسان جو ڪوبه جواب انهن لاءِ تسلي وارو نه هوندو آهي.
بهرحال، بغير ڪنهن جي نيڪ نيتي تي شڪ ڪرڻ جي، پنهنجي محدود تجربن جي بنياد تي اسان نهايت احترام مان صرف ايترو عرض ڪنداسين ته پاڪستاني فوج کي غزہ موڪلڻ جو فيصلو نهايت سوچ ويچار سان ٿيڻ گهرجي. اسانجي فوج جو اصل ڪم پاڪستان جي سرحدن جي حفاظت آهي. پهرين پاڪ افغان سرحد کي محفوظ بڻايو وڃي، پوءِ ٻين رخن تي سوچيو وڃي. غزه جا فلسطيني پاڪستان کي وڏي عزت ڏين ٿا. اڄ به مون وٽ هڪ اهڙو فلسطيني شيءِ محفوظ آهي جيڪا مون کي غزہ ۾ هڪ فلسطيني صحافي طرفان تحفو ۾ ڏني وئي هئي؛ ان تي هڪ طرف فلسطين جي جنهڊو ۽ ٻئي طرف پاڪستاني جهنڊو ٺاهيو ويو هو ۽ وچ ۾ بيت المقدس ڏيکاريل آهي.جيڪڏھن پاڪستاني فوج کي غزہ جي فلسطيني عوام جي حفاظت ۽ مدد لاءِ موڪليو وڃي ته اها سٺي ڳالهه آهي. اهڙي صورت ۾ بهتر ٿيندو ته پاڪستاني فوج گڏيل قومن جي ڇَتِ هيٺ روانو ڪئي وڃي ۽ هن امن فوج جي ڪمان به ڪنهن مسلمان فوجي آفيسر جي هٿ ۾ هجي. جيڪڏهن پاڪستاني فوج کي حماس خلاف آپريشن لاءِ موڪليو ويو ۽ حماس کي غير مسلح ڪرڻ جي نالي تي ڪنهن ڪارروائي جو حصو بڻايو ويو، ته ياد رکو ته مقامي آبادي شديد مزاحمت ڪندي.
غزه ۽ مغربي ڪناري وارا فلسطيني عرب ملڪن جي حڪومتن سان ڪيتريون ئي شڪايتون رکندا آهن. توهان حماس جي پاليسي سان ڪيترو به اختلاف ڇو نه رکو، پر غزہ جا فلسطيني حماس سان گڏ بيٺل آهن.جيڪڏهن پاڪستاني فوج کي ڪنهن مغربي ملڪ جي اهلڪار جي ڪمان ۾ غزہ موڪليو ويو ته اسرائيل ضرور ڪا اهڙي سازش ڪندو جنهن جي نتيجي ۾ مقامي فلسطيني ۽ پاڪستاني فوج وچ ۾ غلط فهميون پيدا ٿي سگهن ٿيون. پاڪستاني فوج مئي 2025 ۾ ڀارت کي عبرتناڪ شڪست ڏئي جيڪا شان حاصل ڪئي آهي، ان کي اسرائيلي سازشن جي سڌي هدف تي نه آڻيو. صرف فلسطيني نه، بلڪه عام پاڪستاني به چاهين ٿا ته فوج پاڪستان کي غزہ ۾ حماس کي غير مسلح ڪرڻ لاءِ نه، پر بيت المقدس جي آزادي لاءِ موڪلي وڃي. هيءَ ڳالهه ڪجهه ماڻهن کي پسند نه ايندي ۽ اهي منهنجو مذاق اڏائي سگهن ٿا. توھان منهنجو مذاق ضرور اڏايو، پر پاڪستان جي ڪنهن به شهر يا ڳوٺ جي چوڪ تي جهڙو عام ماڻهو پڇو ته پاڪستاني فوج کي غزہ ڇو موڪليو وڃي؟ اڪثريت چئي ويندي: پنهنجي فوج کي فلسطيني عوام جي حفاظت ۽ بيت المقدس جي آزادي لاءِ موڪليو.ان ڪري پاڪستان کي ڪنهن به اهڙي عالمي بندوبست کان پاسو ڪرڻ گهرجي جنهن مان اهو تاثر پيدا ٿئي ته پاڪستان سڌو يا اڻ سڌو بيت المقدس تي قابض اسرائيل سهولت ڏئي رهيو ٓ آهي
