سنڌ جي ثقافتي ورثي جو هڪ اهم نشان، اجرڪ، جيڪو صدين کان سنڌين جي فخر ۽ محبت جو عڪس رهيو آهي، اڄڪلهه تنقيد ۽ نفرت جو نشانو بڻجي رهيو آهي. سنڌ حڪومت پاران گاڏين ۽ موٽر سائيڪلن جي نمبر پليٽس تي اجرڪ ڊزائين متعارف ڪرائڻ جو فيصلو نه رڳو ثقافتي سڃاڻپ کي اجاگر ڪرڻ لاءِ هو، پر گاڏين جي سيڪيورٽي کي بهتر بڻائڻ جو پڻ هڪ قدم هو. پر، بدقسمتيءَ سان، هي خوبصورت سوچ سماجي ۽ عملي سببن جي ڪري نفرت ۽ تڪرار جو سبب بڻجي رهي آهي.اجرڪ لوگو تي تنقيد ۽ نفرت جا ڪيترائي سبب آهن، جيڪي ثقافتي، سماجي، سياسي ۽ عملي نوعيت جا آهن. اچو ته انهن کي تفصيل سان سمجهون:
ثقافتي غلط فهمي: اجرڪ کي ڪجهه ماڻهو رڳو هڪ فيشن پرنٽ يا سادي ڊزائين سمجهن ٿا، جڏهن ته اها سنڌ جي صدیون پراڻي ثقافت، هنر، ۽ سڃاڻپ جو هڪ گهرو عڪس آهي. ان جي تاريخي ۽ ثقافتي اهميت بابت گهٽ ڄاڻ هجڻ سبب، ماڻهو ان کي نمبر پليٽس تي شامل ڪرڻ کي غير ضروري سمجهن ٿا. مثال طور، اجرڪ جا نمونا نه رڳو خوبصورتيءَ جو اظهار آهن، پر انهن ۾ سنڌ جي ماڻهن جي جدوجهد، محبت ۽ سماجي قدر پڻ سمايل آهن.
عملي مشڪلاتون: سنڌ جي ايڪسائيز ۽ ٽيڪسيشن ڊپارٽمينٽ جي سسٽم ۾ موجود خاميون، جهڙوڪ نمبر پليٽس جي ترسيل ۾ دير، آن لائن پورٽل جي خرابي، ۽ هلپ لائن جو غير فعال هجڻ، ماڻهن ۾ مايوسي پيدا ڪن ٿيون. ڪيترائي ماڻهو شڪايت ڪن ٿا ته انهن کي مهينن تائين نمبر پليٽس نٿيون ملن، ۽ ٽريفڪ پوليس انهن کي جرمانا ڪري ٿي، جيڪو انهن جو ڏوهه ناهي.
مالي بار: نئين نمبر پليٽس جي فيس، يعني گاڏين لاءِ 2450 رپيا ۽ موٽر سائيڪلن لاءِ 1850 رپيا، گهٽ آمدني وارن خاندانن لاءِ اضافي مالي بار آهي. خاص طور تي جڏهن اهي اڳ ۾ ئي گاڏين جا ٽيڪس ۽ ٻيا خرچ ادا ڪري رهيا آهن، ته اهي نئين فيس کي غير منصفانه سمجهن ٿا.
سياسي ۽ سماجي تعصب: ڪجهه ماڻهو اجرڪ کي مخصوص سياسي يا سماجي گروهن سان ڳنڍين ٿا، جنهن سبب ان جي خلاف تعصب پيدا ٿئي ٿو. اهو تعصب خاص طور تي سوشل ميڊيا تي واضح نظر اچي ٿو، جتي نفرت انگيز تبصرا ۽ پوسٽون اجرڪ کي نشانو بڻائين ٿيون.
حڪومتي مواصلات جي کوٽ: حڪومت پاران نئين نمبر پليٽس جي ضرورت، ان جي سيڪيورٽي فائدن، ۽ اجرڪ جي ثقافتي اهميت بابت ڪافي آگاهي نه ڏني وئي آهي. نتيجي ۾، ماڻهن ۾ غلط فهميون ۽ افواهه پکڙجي رهيا آهن، جيڪي نفرت کي وڌائين ٿيون.
اجرڪ لوگو تي نفرت نه رڳو سنڌي ثقافت جي بي عزتي آهي، پر اها سماجي هم آهنگيءَ کي به نقصان پهچائي ٿي. سوشل ميڊيا تي نفرت انگيز بيانن سبب، مختلف سماجي گروهن ۾ تڪرار وڌي رهيا آهن. اجرڪ جي خلاف تبصرن سنڌي ۽ غير سنڌي ماڻهن ۾ به وفور بڻجي سگھي ٿو. ان کان علاوه، حڪومت ۽ عوام جي وچ ۾ عدم اعتماد وڌي رهيو آهي، جيڪو صوبي جي ترقي لاءِ نقصانڪار آهي. جيڪڏهن هن نفرت کي نه روڪيو ويو، ته اهو سنڌ جي ثقافتي سڃاڻپ کي ڊگهي مدي ۾ نقصان پهچائي سگهي ٿو.هن نفرت کي ختم ڪرڻ ۽ اجرڪ کي سنڌ جي فخر جو نشان بڻائڻ لاءِ، حڪومت، ميڊيا، سماجي تنظيمن، ۽ عوام کي گڏجي ڪم ڪرڻو پوندو. هيٺ ڪجهه عملي تجويزون پيش ڪجن ٿيون:حڪومت کي هڪ منظم آگاهي مهم هلالڻ گهرجي، جنهن ۾ ٽي وي، ريڊيو، اخبارون، ۽ سوشل ميڊيا ذريعي اجرڪ جي تاريخي ۽ ثقافتي اهميت کي اجاگر ڪيو وڃي. مثال طور، سنڌي فنڪارن، تاريخدانن، ۽ ثقافتي اديبن جي انٽرويو نشر ڪيا وڃن.
اسڪولن ۽ ڪاليجن ۾ اجرڪ جي حوالي سان ورڪشاپ ۽ نمائشون منعقد ڪيون وڃن، ته جيئن نئي نسل کي پنهنجي ورثي سان محبت پيدا ٿئي.
سوشل ميڊيا تي AjrakPride يا SindhiHeritage جهڙيون مهمون هلائي، مثبت پيغام پکيڙيا وڃن.ايڪسائيز ۽ ٽيڪسيشن ڊپارٽمينٽ کي پنهنجي سسٽم کي جديد ۽ صارف دوست بڻائڻو پوندو. آن لائن پورٽل جي خرابين کي درست ڪيو وڃي، ۽ هيلپ لائن کي 24/7 فعال ڪيو وڃي.نمبر پليٽن جي ترسيل کي تيز رفتاري لاءِ، وڌيڪ سهولتي مرڪز قائم ڪيا وڃن، ۽ گهر تائين ترسيل جو آپشن متعارف ڪيو وڃي. درخواست جي تصديق ۽ ترسيل جي عمل کي شفاف بڻائڻ لاءِ، ماڻهن کي SMS يا اي ميل ذريعي اپڊيٽس موڪليا وڃن. گهٽ آمدني وارن خاندانن لاءِ نئين نمبر پليٽس جي فيس ۾ رعايت يا قسطن ۾ ادائيگي جو بندوبست ڪيو وڃي حڪومت پراڻين نمبر پليٽس جي بدلي ۾ رعايتي اگهه پيش ڪري سگهي ٿي
سنڌي ميڊيا کي اجرڪ جي ثقافتي اهميتب تي پروگرام ۽ مضمون شايع ڪرڻ گهرجن، جيڪي نفرت انگيز بيانن جي جواب ۾ مثبت پيغام پهنچائين.مقامي سماجي تنظيمون ۽ ثقافتي ادارا، جهڙوڪ سنڌي ادبي بورڊ يا سنڌي ثقافتي ادارا ، اجرڪ جي حوالي سان تقريبون منعقد ڪن.سوشل ميڊيا تي نفرتي تبصرن جي مقابلي ۾، فنڪارن ۽ بااثر شخصيتن کي اجرڪ جي
ٽريفڪ پوليس کي تربيت ينڏ وڄي ته اهي انهن ماڻهن سان نرمي سان پيش اچن، جن وٽ نئيون نمبر پليٽس اڃا ن آيون هن آهن ۽ جيڪي درخواست جي رسيد کڻي هلن. جرمانن بدلي، پوليس ماڻهن کي آگاهي ڏين ته جيئن عوام ۽ پوليس ۾ تڪرار گهٽجي.
حڪومت کي نئين نمبر پليٽس جي سيڪيورٽي فائدن جهڙوڪ جعلي پليٽس جي روڪٿام ۽ گاڏين جي رجسٽريشن جي بهتري، کي واضح طور تي عوام اڳيان رکڻو پوندو.فيس جي استعمال بابت شفافيت يقيني ڪيو وڃي، ته جيئن ماڻهن کي معلوم ٿئي ته اهي پيسا سنڌ جي ترقي لاءِ ڪيئن استعمال ٿي رهيا آهن.
اجرڪ ڪپڙو يا پرنٽ ناهي، اها سنڌ جي دل آهي، جيڪو اسان جي تاريخ، محبت، ۽ فخر جي عڪاسي ڪري ٿو. ان کي نفرت جو نشانو بيائڻ بدران، اسان کي گڏجي ان جي عزت ۽ تحفظ لاءِ ڪم ڪرڻو آهي. حڪومت کي عملي قدم کڻڻ گهرجن، پر عوام جو به اهو فرض آهي ته هو پنهنجي ثقافتي ورثي کي قبول ڪن ۽ ان تي فخر ڪن.سنڌي قوم کي اها اپيل آهي ته اسان پنهنجي سڃاڻپ تي فخر ڪريون ۽ اجرڪ کي محبت جو نشان بيائيون. حڪومت، ميڊيا، ۽ سماجي تنظيمون گڏجي هن نفرت کي ختم ڪرڻ لاءِ پنهنجو ڪردار ادا ڪن. اچو ته سنڌ جي خوبصورت ثقافت کي نفرت جي سينن بدران محبت ۽ اتحاد جي رنگن سان رنگيون. اجرڪ نفرت نه ، پر محبت آهي!.
