اڻويھھ سئو ستيتاليھھ کان اڄ تائين پاڪستان پنهنجي انتهائي نازڪ دور مان گذري رهيو آهي. اهڙي بيھودي ڳالهه ڪرڻ جي مان جرئت به نٿو ڪري سگهان. اهڙي ڳالهه چوڻ کان پوءِ، چراغن ۾ روشني نه رهندي آھي.گھپ اوندھ ڇائنجي ويندي آھي ۽ پوءِ توهان پراسرار طور تي غائب ٿي ويندا آهيو. ڪنهن کي خبر بھ نھ پوندي آھي تھ توهان ڪٿي ۽ ڪيئن غائب ٿي ويا آهيو. ڪجهه ماڻهن جو خيال آھي تھ توهان کي جن غائب ڪري ڇڏيندا آھن. هڪ ماڻھوءَ جو 25 ،26 ورهين جو پٽ پراسرار طور گم ٿي ويو. ان ماڻهوءَ کي يقين هو ته سندس پٽ کي جن کڻي ويا آھن. مان توهان کي پنجاهه سال پراڻو قصو ٻڌائي رهيو آهيان. عدالتن کان مايوس ٿيڻ کان پوءِ اھو ماڻھو اڄ تائين جنن ڀوتن ۽ راڪشن کان پنهنجي پٽ کي ڇڏائڻ جي ڪوشش ۾ لڳو پيو آهي. سندس جوان پٽ پاڻ بھ سينئر سٽيزن بڻجي چڪو هوندو. مون کي يقين آھي تھ منهنجو هم عصر ۽ هم عصر دوست پاڻ به نھ ٿو ڄاڻي تھ سندس نوجوان پٽ هن دلفريب دنيا ۾ موجود آهي يا اڻ ڏٺل وڌيڪ دلفريب دنيا ڏانهن ُڪوچ ڪري ويو آهي. پر يقين ۾ وڏي برڪت ھوندي آهي. توهان اگھاڙين پيرن ٻرندڙ اڱارن تي هلي سگهو ٿا. مان تمام وڏو ڪنبي وارو ماڻهو آهيان.
اهو درست آهي ته مان ملڪ جي معاشي حالت ۾ رتي برابر بھ وڌارو نھ آھي ڪيو . پر پنھنجن پڙ پوٽن ۽ تڙ پوٽن کان وٺي پٽين نياڻين جي لائو لشڪر سان ملڪ جي آبادي ۾ خوب اضافو ڪيو آھي، مون کي خبر آھي تھ اڻويهيھ سئو ستيتاليھھ کان وٺي اڄ تائين ماڻهو بيٺي بيٺي ، کائيندي پيئندي، سمهندي جاڳندي غائب ٿي ويندا آهن. مان نه ٿو چاهيان ته منهنجي وات مان ڪا اهڙيون اڻ وڻندڙ ڳالهيون نڪرن جنھن جي پاداش ۾ جن، ڀوت ۽ راڪش منهنجي ٻارن کي کڻي ھليا وڃن ۽ انهن کي غائب ڪري ڇڏين.جن،ڀوت آساني سان ڪنھن کي ڇڏيندا نھ آھن ۽ جيڪڏھن ڇڏيندا آھن تھ انھن جو ُحليو بگاڙي ڇڏيندا آھن. انهن جون اکيون ھونديون آهن پر اهي ڏسي نھ ٿا سگهن. انهن جو نڪ بھ سلامت ھوندو آھي پر اهي سِنگھي نھ سگھندا آھن.انهن جي وات ۾ زبان پڻ ھوندي آهي، پر اهي ڳالهائي نھ ٿا سگهن. انهن جي مٿي ۾ ڀيڄو تھ ھوندو آھي، پر اهي سوچي نھ ٿا سگهن. اهي سڀ ڪجهه ڀلجي چڪا ھوندا آهن. مان نه ٿو چاهيان ته منهنجا ٻار روح جي ٻرندڙ عذاب مان گذرن. جيستائين منهنجو پنهنجو سوال آهي،عرض ڪري ڇڏيان ته زندگيءَ ۾ هڪ دفعو غائب ٿيڻ بعد توهان ٻيهر گم نه ٿا ٿي سگهو. گهڻو اڳ مان زندگيءَ ۾ گم ٿي چڪو آھيان.ڪو مون کي ڳولي نه ٿو سگهي. مان قصا ڪهاڻيون اتان کان لکندو آهيان. جتي مان گم ٿيل زندگيءَ گھاري رهيو آهيان. ڪجھھ محرومن ۽ ڪجھھ غير محرومن کي يقين آھي تھ مان مري چڪو آهيان. و اللھ بالصواب.ان باري ۾ مون کي ڪجهھ ناھي چوڻو. مون کي فقط هڪ شعر لکڻ جي اجازت ڏيو.”ڪڇ نه سمجھي خدا ڪري ڪوئي“
ملڪ کي انتهائي نازڪ دور مان ڪڍڻ لاءِ موجوده حڪومت آئين ۾ ڦيارڦار جي ڀرپور تياري ڪري رهي آهي. منھنجو سياست سان ڪڏهن سڌو يا اڻ سڌو واسطو نھ پيو آھي. برياني جي ھڪ پليٽ کائي، مان سردار سائين کي ووٽ ڏيندو آھيان.منهنجي ووٽ ۽ مون جھڙن اللھ لوڪن کي سياستدان قيمتي ووٽ چوندا آهن. منهنجي ووٽ جي قيمت برياني جي ھڪ پليٽ برابر آهي. ان کي توهان سياست سان منهنجو معاشي ۽ مالي لاڳاپو چئي سگهو ٿا. ان کي سياست سان منھنجو سياسي تعلق نه ٿا چئي سگهو. هن نابڪار تعلق کي پيٽ پوڄا چئي سگھو ٿا.اتفاق جي ڳالھھ آھي اسان ڪنگلن جي معاشي پارٽي جو نالو آهي. پيٽ پوجا پارٽي. انگريزي ۾ مخفف آھي پ پ اسان جي پارٽيءَ جي اڪثريت پاڪستان جي اڪثريت جي برابر آهي. اسان جي پارٽيءَ ۾ وڏا ٻول ٻولندڙن آئين ۾ ترميمن جي حمايت ڪئي آهي ۽ عاليشان تجويزون ڏنيون آهن ۽ وقت جي حڪومت کي التجا ڪئي آھي تھ انهن ترميمن کي جمهوريت جي ڪرنگھي جي ھڏي سمجهيو وڃي.پھرين ڏينھن کان جمھوريت ڪرنگھي جي ھڏي لاءِ تڙپندي رھي آھي.
پاڪستان ۾ جمھوريت ڪٻري جمھوريت جي علامت بڻجي چڪي آھي.ان ڪري پاڪستاني جمھوريت کي مثالي جمهوريت بڻائڻ لاءِ پي پي پي جي تجويزن کي اوليت ڏني وڃي. توهان بھ انھن تجويزون کي پڙهي وٺو. ترميمي تجويزون پڙهڻ کان پوءِ، توھان جيڪڏهن ڪٻڙي جمهوريت کي سڌو،کرو ۽ کڙو ڏسڻ جي لاءِ ناياب تجويزون ڏيڻ چاهيو ٿا، ته پهرين دلي ڌيان سان ڏئي سگهو ٿا- (1) اهي سٺ سالن جي عمر ۾ رٽائر ٿي ويا آهن، جڏهن اهي اعلي سطح تي پهچي چڪا آهن معيار. جيڪڏهن رٽائريمنيٽ ايج :ھڪ انجنيئر ، ھڪ ڊاڪٽر، ھڪ سرجن ،ھڪ سائنسدان ،کي توھان سٺ سالن جي عمر ۾ رٽائرڊ ڪري ٿا ڇڏيو.جڏھن تھ اھي تيستائين معيار جي اعليٰ معيار تي پھچي چڪا ھوندا آھن.جيڪڏھن ھڪ ايم اين اي، ايم پي اي يا سينيٽر جي لاءِ توھان رٽائرمينٽ جي عمر جو تعين نھ ڪيو آھي.اھو ملڪ ھلائڻ جي لاءِ قانون جوڙي ٿو.ستر،اسي نوي سال تائين اسيمبلين ۾ اونگھندو رھندو آھي.اسيمبلين ۾ سمھي رھندو آھي. پ پ پ جي تجويز آهي ته قانون ساز اسيمبلي جي ميمبرن جي رٽائرمينٽ جي عمر جو تعين ٿيڻ کپي. انهن کي به سرڪاري ملازمن وانگر رٽائر ٿيڻ گھرجي.اونگھندي ۽ اوٻاسيون ڏيندي قانون ساز اسيمبلين جا ميمبر ملڪ ھلائڻ جي لاءِ اونگھندڙ ۽ اوٻاسيون ڏيندڙ قانون ٺاھي سگھي ٿو. (2.) تعليمي قابليت: دفترن ۾ ڪلرڪ ۽ آفيس اسسٽنٽ ڪھڙو ڪم ڪندا آھن.؟ توهان سڀني کي خبر آهي. اهي ملڪ هلائڻ لاءِ قانون نه ٿا ٺاهين، پرملازمت جي لاءِ انھن جو گريجوئيٽ ھئڻ ضروري سمجهيو وڃي ٿو. پارٽي جي تجويز آھي تھ قانون ساز اسيمبلين جي ايم اين ايز، ايم پي ايز ۽ سينيٽرز جي لاءِ تعليمي قابليت ماسٽرس کان گهٽ نه هجڻ گهرجي. کيل ختم، پئسا هضم، ڪيتريون ئي آئيني ترميمون ۽ تجويزون رهجي ويون آھن.ايندڙ ڪنھن قصي ۾ انھن جو وٺنداسين.في الحال انھن ٻنھي ترميمن جي باري ۾ سوچيو.
(روز نامي جنگ جي ٿورن سان)
ملڪ کي انتهائي نازڪ دور مان ڪڍڻ لاءِ موجوده حڪومت آئين ۾ ڦيارڦار جي ڀرپور تياري ڪري رهي آهي. منھنجو سياست سان ڪڏهن سڌو يا اڻ سڌو واسطو نھ پيو آھي. برياني جي ھڪ پليٽ کائي، مان سردار سائين کي ووٽ ڏيندو آھيان.منهنجي ووٽ ۽ مون جھڙن اللھ لوڪن کي سياستدان قيمتي ووٽ چوندا آهن. منهنجي ووٽ جي قيمت برياني جي ھڪ پليٽ برابر آهي. ان کي توهان سياست سان منهنجو معاشي ۽ مالي لاڳاپو چئي سگهو ٿا. ان کي سياست سان منھنجو سياسي تعلق نه ٿا چئي سگهو. هن نابڪار تعلق کي پيٽ پوڄا چئي سگھو ٿا.
