گذريل ڏينھن اوٻاوڙو مان وڌيڪ ٽن ڄڻن جي اغوا ٿيڻ بعد ڪل مغوين جو انگ ست ٿي ويو آھي.ڏوھارين وڊيو جاري ڪري پوليس کي ڌمڪي ڏني آھي ۽ اعلان ڪيو آھي تھ اھي اوٻاوڙو شھر ۾ داخل ٿي ڪري ماڻھو اغوا ڪندا. ڌاڙيلن پوليس کي اھو بھ چئلينج ڏنو آھي تھ سي پيڪ يا وري باءِ پاس جي حفاظت ڏکي ٿي پوندي.اتر سنڌ جي ضلعن ۾ ڌاڙيلن جون ڪارروايون تھ جاري ساري آھن، پر ھڪ ڀيرو وري عوام جون دانھون وڌي ويون آھن.پوليس ۽ انتظاميا رسمي ڪارروائي ڪري خاموش ٿي وڃي ٿي، ان جي ڀيٽ ۾ ڌاڙيلن عوام جي زندگيءَ زهر بڻائي ڇڏي آھي.اتر سنڌ جي بدامني ۾ وڪوڙيل ضلعن گھوٽڪي، سکر ۾ ڪشمور ڪنڌڪوٽ ۽ شڪارپور ۾ ڌاڙيل ھر ٻيلي ۾ حڪومت جي رٽ کي چئلينج ڪن پيا، مغوين تي تشدد ڪندي انھن جو وڊيوز جاري ڪن ٿا، جاري ڪيل وڊيوز ۾ حد جي پوليس خلاف گندي زبان استعمال ڪن ٿا، پر انھن جي خلاف ڪا اھڙي نتيجا ڏيندڙ ڪارروائي ڪڏھن بھ نھ ٿي آھي .
مختلف ذريعن سان جاري ٿيل ڌاڙيلن جي وڊيوز ۾ اھو چيل ھوندو آھي تھ انھن کي ھٿيار پوليس ڳري رقم عيوض وڪرو ڪري ٿي، جڏھن تھ پوليس اڪثر اھو چوندي رھندي آھي تھ وٽن ڌاڙيلن کي منھن ڏيڻ جي لاءِ انھن جي مقابلي جا ھٿيار نھ آھن، پر اھا حقيقت آھي تھ ڌاڙيلن وٽ جديد ھٿيار آھن، بدامني جي ڪا حد نھ آھي، ڏوھاري ماڻھو ڏينھن ڏٺي جو ڪارروائي ڪندا رھن ٿا، جنھن ڪري سموري علائقي جي عوام جي رواجي زندگي مفلوڳ ٿي وئي آھي.ھن وقت اوٻاوڙي ۾ بدامني عروج تي پھچي وئي آھي. اغوا جون وارداتون معمول بڻيل آھن.گذريل رات دير سان ڏوھارين مريد شاخ لڳ کنڀڙا ٿاڻي جي حد ۾ گڊو لنڪ روڊ تي ٻن ڊرائيورن ۽ ھڪ ڪلينڊر کي گاڏين مان لاهي تشدد ڪندي اغوا ڪري ڪچي طرف کڻي ويا. مغوين ۾ صفدر نيازي، نديم دشتي ۽ غوث بخش گبول شامل آهن اغوا وارداتن ۾ اضافي سبب ماڻھو گھرن تائين محدود آھن. شھرين جو چوڻ آھي تھ کنڀڙا پوليس کي واقعي جو اطلاع ڏنو ويو ھو پر ان ڪو به ٻوٽو نه ٻاريو آھي.
پوليس جي اھڙي رويي سبب ڏوھارين پوليس جي رٽ کي چئلينج ڪري ڇڏيو ۽ وڊيو وائرل ڪندي ايس ايس پي گھوٽڪي سميع الله سومرو چيو آھي تھ جيڪي گولا فائر ٿي رھيا آھن ڊرون استعمال ٿين پيا اھي بند نھ ڪيا ويا تھ سي پيڪ يا نيشنل هاءِ وي نه سنڀالي سگھندين.ڌاڙيلن ڌمڪي ڏني آھي تھ اھي اوٻاوڙو شھر ۾ داخل ٿي ماڻھو اغوا ڪندا ۽ ٻيو بھ نقصان پھچائيندا.وڊيو وائرل ٿيڻ کان پوءِ اوٻاوڙو شھر ۽ ڀرپاسي وارن علائقن ۾ ڏھڪاءُ پکڙيل آھي.جڏھن تھ رڳو اوٻاوڙو مان اغوا ٿيلن جو تعداد 7 ٿي ويو آھي.ڪنھن بھ سماج ۾ امن امان بنيادي ڳالھھ آھي.جنھن کي سرڪار نظرانداز ڪري ٿي ڇڏي. عوام بي يار و مددگار ٿي ويو آھي. پر حيرت جي ڳالھھ آھي تھ حڪومت ھن بنيادي ۽ اھم مسئلي کي ڏانھن گھربل ڌيان ڏيڻ لاءِ تيار نھ آھي.حڪومت جو اصل ڪم ماڻھن جي جان مال ۽ عزت جي سلامتي ھوندو آھي.ڪا بھ حڪومت ان ۾ ناڪام ٿئي ٿي تھ ان جو سڄي معاشري تي منفي اثر پئجي ٿو.
ڪڏھن بھ اغوا جي وارداتن ۾ ڪا ڪمي نھ آئي آھي جنھن سان ماڻھن جو پوليس ۽ حڪومت جي لاڳاپيل ادارن تان ويساھ کڄي ويو آھي ان ڪري ڪيترائي ڪيس ٿين ٿا، جنھن ۾ مغوي يا انھن جا وارث اختيارين وٽ دانھڻ بدران ان معاملي کي راڄوڻي طريقي سان حل ڪرائڻ چاھين ٿا ۽ مغوي پڻ ان پراڻي رواج موجب واپس ڪرايا وڃن ٿا.
ڪنھن ننڍڙي عدالت ۾ بھ ثابت ڪري ٿو سگھجي تھ ھن وقت عوام ڌاڙيلن جي آزار، بدامني، مھانگائي ۽ بيروزگاي سبب تنگ اچي ويو آھي.جنھن جو اصل سبب ھي آھي تھ حڪومت کي عوام جي مسئلن ۾ ڪابھ دلچسپي نھ آھي.مھانگائي ماڻھن جو رت ست نپوڙي ڇڏيو آھي غربت وڌي آھي ۽ عوام جي زندگيءَ جو معيار وڌيڪ ھيٺ ڪرندو پيو وڃي. بجلي، پيٽرول ۽ گيس جي قيمتن ماڻهن کي سخت متاثر ڪيو آهي.جنھن ڪري غربت جي لڪير کان هيٺ گھاريندڙن جي انگ ۾ ڏينھون ڏينھن اضافو ٿي رھيو آھي.
اڻ برابري سان سموري سماجي سسٽم جو توازن بگاڙ جو شڪار ٿي ويو آھي.پر اسان جو اختياريون انھن بنيادي معاملن ڏانھن گھربل ڌيان ڏيڻ ۽ ان جي حل لاءِ ڪي بھ عمل جوڳا منصوبا جوڙڻ کان منھن موڙي ويٺيون آھن .امن بنيادي مسئلو آھي.جيڪڏھن حڪومت ڏوھارين وٽ بيوس آھي تھ پوءِ حڪومت ۾ ويٺل ماڻھو حڪمراني جو اخلاقي جواز وڃائي ٿا ويھن.ماڻھو جي صورتحال ھر گذرندڙ ڏينھن سان گڏ وڌيڪ خراب ٿي رھي آھي. بدامني وڌڻ جي ڪري ماڻھن جي زندگيءَ اڳي کان وڌيڪ ڏکي بڻجي رھي آھي.سنڌ جو ماڻھو بدامني سبب روز احتجاج ڪري رھيو آھي.پر حڪومت ۽ مقامي انتظاميا ان ڏانھن ڪو ڌياڻ ڏيڻ ۽ مسئلن کي حل ڪرڻ جي لاءِ قدم نھ پئي کڻي.جنھن سان مايوسي وڌي رھي آھي.ان جو سماج تي اثر پوڻ لازمي امر آھي.سنڌ جو ماڻھو ٻٽي ظلم جو شڪار آھي، ھڪ تھ ڌاڙيلن، چورن ۽ ڦورن جيئڻ حرام ڪري ڇڏيو آھي ٻيو تھ حڪومت ڪنھن بھ سطح تي اھو احساس ڏيارڻ ۾ ڪامياب نھ ٿي آھي تھ اھا عوام جو ڀرجهلو آھي.
اختيارين کي اتر سنڌ ۾ ٿيندڙ اغوا جي واقعن کي روڪڻ جي لاءِ ڪي ٺوس ۽ عملي قدم کڻڻ گھرجن جنھن سان ماڻھن کي بچائي سگھجي. جڏھن امن امان ھوندو تڏھن ئي ماڻھو ھن معاشري جي لاءِ ڪي ڪارائتا ڪم ڪري سگھندا، پنھنجو ۽ پنھنجي ڪٽنب جو پيٽ پالي سگھندا. جيڪڏھن ھن غور ڪجي تھ اھو گھڻو حساس ۽ نازڪ مسئلو آھي پر جيڪڏھن ان ڏانھن ڌيان نھ ڏبو تھ اھو سڀاڻي ان کان بھ وڏو بڻجي سگھي ٿو، ھئڻ تھ ائين گھرجي جو ڌاڙيل فئڪٽر بابت جامع ۽ تفصيلي ڇنڊڇاڻ ڪري ان جي پاڙ پٽڻ گھرجي.جئين سنڌ جو ماڻھو ڪو سک جو ساھ کڻي سگھي.
