نيٺ اهو ئي ٿيو جنهن جو خطرو هو. پي ٽي آءِ جي ڊي چوڪ اسلام آباد وارو اعلانيل احتجاج پرتشدد ۽ وڳوڙي شڪل اختيار ڪرڻ لڳو آهي. وڳوڙي احتجاج سبب ڪالهه هڪ پوليس ڪانسٽيبل شهيد ۽ ڪيترائي زخمي ٿيا آهن.
اصل ۾ ڏسجي ته پرامن احتجاج هر سياسي جماعت جو جمهوري حق آهي پر پي ٽي آءِ 9 مئي وارو پرتشدد ۽ وڳوڙي احتجاج ڪري پاڻ کي هاڻي ناقابل اعتبار بڻائي ڇڏيو آهي. تنهن ڪري حڪومت پي ٽي آءِ جي احتجاجي ڪال تي هاءِ الرٽ ٿي ويندي آهي. ٻيو ته اتفاق اهو به آهي ته پي ٽي آءِ جي احتجاجن جي تاريخ به غلط ڏينهن ۾ ڏنل هوندي آهي جنهن لاءِ حڪومت جو خيال هوندو آهي ته ان سان پرڏيهي معاملا ۽ ملڪن سان براداراڻا لاڳاپا متاثر ٿيندا آهن. مثال طور تي ڪو موقعو هو جڏهن چين جي صدر کي سي پيڪ معاهدي جي حوالي سان پاڪستان اچڻو هو پر تن ڏينهن ۾ پي ٽي آءِ جو اسلام آباد ۾ ڌرڻو هو جنهن لاءِ حڪومت مٿس زور به ڀريو هو ته ملڪي مفاد ۾ اهو ڌرڻو گهٽ ۾ گهٽ چيني صدر جي دوري جي ڏينهن تائين ملتوي ڪيو وڃي پر پي ٽي آءِ ته ڌرڻو ملتوي نه ڪيو البت چيني صدر پنهنجو دورو ضرور ملتوي ڪيو. ٻيو ته عمران خان ۽ مولانا طاهر القادري جي ڌرڻن سبب ملڪ کي جيڪو معاشي نقصان رسيو هو سو الڳ داستان هو. جڏهن کان عمران خان گرفتار ٿيو آهي ته پي ٽي آءِ پاڻ کي پرتشدد ۽ وڳوڙي جماعت بڻائي ڇڏيو آهي. اسان کي ياد آهي ته عمران خان پاڻ عدالت ويندي گاڏي مان هڪ ويڊيو ڪال ڏني هئي ته مون کي جيڪڏهن گرفتار ڪيو وڃي ته پوءِ اوهان کي ٻاهر نڪرڻو آهي، سخت احتجاج ڪرڻو آهي. عمران خان جڏهن لاهور جي زمان پارڪ واري گهر ۾ نظربند هو ته چوڻ وارا چون ٿا ته تڏهن ئي عمران خان جي گرفتاري جي صورت ۾ پرتشدد ۽ وڳوڙي حالتون پيدا ڪرڻ جي پاليسي ۽ حڪمت عملي ٺاهي وئي هئي پوءِ جيئن ئي عمران خان گرفتار ٿيو ته ڪارڪن ڊي چوڪ تي پرتشدد ۽ وڳوڙي احتجاج ڪيو، فوجي علائقن کي نشانو ويو ۽ ائين 9 مئي وارو واقعو ڪرايو ويو جنهن بابت عام طور تي پي ٽي آءِ جا اڳواڻ انڪار ڪندا رهيا آهن ته اهو واقعو اسان نه پر اسان کي ڦاسائڻ لاءِ اسٽيبلشمينٽ پاڻ ڪرايو آهي تنهن ڪري ان واقعي جي عدالتي جاچ ڪرائي وڃي جيڪا اڃان تائين ناهي ڪرائي وڃي شايد ان ڪري به جو ان وقت جي عدالت ۾ پي ٽي آءِ جا حامي جج وڌيڪ هيا. پر جڏهن عمران خان يا سندس پارٽي جي ٻين اڳواڻن کان پڇيو ويندو آهي ته توهان فوجي علائقي ۾ ڀلا احتجاج جو سڏ ئي ڇو ڏنو هو ته هن جواب ڏنو هو ته ظاهر آهي ته احتجاج انهن ڌرين جي خلاف ڪبو آهي جيڪي ملوث هجن.
مطلب ته جڏهن کان عمران خان خلاف پارليامنيٽ اندر بي اعتمادي جي رٿ آندي وئي ۽ ان ذريعي کيس وزارت اعظميٰ جي عهدي تان هٽايو ويو آهي تڏهن کان پي ٽي آءِ ۽ اسٽيبلشمينٽ وچ ۾ سخت اختلاف ۽ تڪرار پيدا ٿيا. رپورٽون ته اهي به هيون ته عمران خان فيض حميد جي ذريعي بغاوت ڪرڻ جو ارادو پيو رکي تنهن ڪري به کيس وزارت عظميٰ تان هٽايو ويو. سندن پارٽي کي ٽوڙيو ويو، هڪ هڪ ٿي ڪري ڪافي اڳواڻ پي ٽي آءِ کي ڇڏي ويا ۽ هن سال 2024 جي 8 فيبروري تي جيڪي چونڊون ٿيون تنهن ۾ به کانئن چونڊ نشان کسيو ويو ته پي ٽي آءِ پنهنجي اميدوارن کي آزاد اميدوار طور چونڊن ۾ حصو وٺرايو ۽ حيرت جي ڳالهه آهي ته تمام تر پابندين جي باوجود پي ٽي آءِ جا اهي آزاد اميدوار اڪثريت سان ڪامياب ٿي ويا. هاڻي اهو مرحلو آيو ته پي ٽي آءِ کي جيڪڏهن چونڊ نشان ملي ها ته ان کي مخصوص سيٽون ماڻي حڪومت ٺاهڻ جو موقعو ملي وڃي ها ٻيو حل اهو هو ته پي ٽي آءِ مسلم ليگ يا پ پ سان حڪومتي اتحاد ڪري ها پر ان ائين نه ڪيو باقي مخصوص سيٽون ماڻڻ ۽ پنهنجو مئنڊيٽ حاصل ڪرڻ جي جدوجهد ۾ لڳي وئي ۽ موجوده چونڊن ۽ حڪومت کي مڃڻ کان انڪار ڪندي رهي پر هيل اهو ٿيو جو پي ٽي آءِ پارليامينٽ ۾ ويهڻ جو فيصلو ڪيو ۽ اها ڳالهه سمجهي وئي ته پارلياماني پارٽي بڻجڻ سان اها وڌيڪ بهتر طريقي سان پنهنجا حق حاصل ڪري سگهي ٿي.
اسان جيتوڻيڪ اسٽيبلشمينٽ جي سياسي مداخلت جي خلاف آهيون ۽ پارليامينٽ کي سپريم سمجهون ٿا تنهن ڪري اسان جو خيال آهي ته تحريڪ انصاف کي پارلياماني جماعتن سان ڳالهائڻ جو رستو اختيار ڪرڻ گهرجي پر ستم ظريفي اها آهي ته تحريڪ انصاف جي سياست آهي ئي مسلم ليگ (ن) ۽ پ پ جي خلاف جن کي ملڪي عوام اڪثريتي طور ووٽ ڏيندو آهي. سو نظرياتي اختلاف باوجود هر جماعت کي عوام جو مينڊيٽ قبولڻ گهرجي. ۽ ان سان ڳالهيون ڪرڻ گهرجن. اسٽيبلشمينٽ اڄ به اهو ئي ٿي چوي ته اسان سان نه پر پارلياماني جماعتن ۽ حڪومت سان ڳالهايو وڃي پر حيرت آهي ته اسٽيبلشمينٽ جي سياست ۾ مداخلت جي مخالف هوندي به پي ٽي آءِ اسٽيبلشمينٽ سان ئي ڳالهيون ڪرڻ تي بضد آهي جيڪو غير جمهوري رويو آهي.
بهرحال هي جهيڙو پي ٽي آءِ ۽ اسٽِبلشمينٽ جو آهي. جيئن مسلم ليگ (ن) ۽ پ پ اسٽيبلشمينٽ سان جهڙيندي نيٺ ان نتيجي تي پهتيون ته پاڻ ۾ ٺهي هلجي ۽ هڪ ٻئي جو مينديٽ قبول ڪجي تئين ڏسون ته عمرن خان ۽ پي ٽي آءِ تجربن مان ڪڏهن ٿا سکن. پر سکڻ بجاءِ پي ٽي آءِ غلطين مٿان غلطيون ئي ڪري رهي آهي ۽ هاڻي ان پاڻ کي پرتشدد ۽ وڳوڙي پارٽي بڻائي ڇڏيو آهي جنهن سان پي ٽي آءِ کي تباهي کان سواءِ ڪجهه پلئه نه پوندو. سو پي ٽي آءِ کي پرتشدد سياست کان پاسو ڪري پارلياماني ۽ جمهوري سياست تي ڌيان ڏيڻو پوندو. حڪومت برابر پي ٽي آءِ جي احتجاج تي سختي ڪئي آهي پر پي ٽي آءِ کي سمجهڻ گهرجي ته اها قانون ٽوڙيندي ته سندس ئي نقصان ٿيندو ان کي پرامن طريقي سان حڪومت جي غير جمهوري پاليسين جو مقابلو ڪرڻ گهرجي بجاءِ ان جي ته وڳوڙي ۽ پرتشدد سياست تي لهي اچي. پي ٽي آءِ جي پرتشدد ۽ وڳوڙي سياست سندس ئي ڳچي ۾ پوندي تنهن ڪري ان کان کيس پاسو ڪرڻ گهرجي.
اسلام آباد هاءِ ڪورٽ حڪومت ۽ پي ٽي آءِ کي پاڻ ۾ ڳالهين جو حڪم ڏنو هو ته اهي احتجاج جو هنڌ طئي ڪن. ان ڏس ۾ ڪالهه گهرو وزير محسن نقوي ۽ پي ٽي آءِ جي بيرسٽر گوهر ايوب وچ ۾ ڳالهيون ٿيون جيڪي پهرين مرحلي ۾ ناڪام ٿيون ۽ پي ٽي آءِ عمران خان جي آزادي واري مطالبي تي بضد رهي. ائين ڏسجي ته تحريڪ انصاف عدالت جي منع ڪرڻ باوجود ڊي چوڪ تي ڌرڻو ڏيڻ واري ڪال تي قائم آهي جيڪا توهين عدالت به ٿي سگهي ٿي. ٻيو ته اسٽيبلشمنيٽ جي جهيڙي ۾ عام ماڻهن جو به نقصان ٿئي ٿو سو ڪوشش ڪريو ته درست رخ ۾ پرامن سياسي جدوجهد ڪريو.
