سنڌ، جو صوبو ڪافي عرصي کان اغوا جي خوف ۾ ورتل آهي، اها هڪ تلخ حقيقت آهي جيڪا گذريل ڪجهه سالن کان وڌيڪ شدت اختيار ڪري چڪي آهي. خادم حسين مگسي جو تازو 13 آگسٽ 2024ع تي گهوٽڪي جي لالواري حسين بيل روڊ تان اغوا ان معاملي جي وسيع نوعيت کي واضح ڪري ٿو. ڪيترين ئي تصديقن جي باوجود، سنڌ پوليس اڃا تائين کيس بازياب نه ڪري سگهي آهي، جنهن ڪري سندس خاندان ۽ دوستن کي صدمي ۽ نااميدي جي حالت ۾ ڇڏيو ويو آهي.
سنڌ ۾ اغوا جي صنعت ڪو اڪيلو ڏوهن وارو ادارو ناهي. اهو سياسي قيادت، اسٽيبلشمينٽ ۽ خطرناڪ طور تي، رياستي اسپانسر ٿيل عناصر سان تمام گهرو تعلق آهي. هي Nexus هڪ پيچيده ويب ٺاهي ٿو جيڪو ان کي وڙهڻ ۽ مسئلي کي ختم ڪرڻ تمام گهڻو ڏکيو بڻائي ٿو.
سياسي شخصيتون اڪثر ڪري اغوا ڪندڙن کي بچائڻ لاءِ، يا ته مالي فائدي لاءِ يا ڪجهه علائقن تي ڪنٽرول برقرار رکڻ لاءِ پنهنجو اثر رسوخ استعمال ڪن ٿيون. اهو تحفظ ڏوهن جي گروهن کي معافي سان هلائڻ جي اجازت ڏئي ٿو، اهو ڄاڻڻ ته انهن کي طاقتور اتحادين جي پٺڀرائي حاصل آهي. ڪجهه حالتن ۾، اهي گروهه سياسي انتقام جي اوزار طور استعمال ڪيا ويا آهن، مخالفن يا اختلاف ڪندڙن کي نشانو بڻائڻ لاءِ خوف پيدا ڪرڻ ۽ تسلط برقرار رکڻ لاءِ .
اسٽيبلشمينٽ، بشمول قانون لاڳو ڪندڙ ادارن ۽ سيڪيورٽي ايجنسين ۾ ڪجهه عنصر شامل آهن. انهن ادارن ۾ بدعنواني ۽ ميلاپ جو مطلب اهو آهي ته متاثرين کي بچائڻ ۽ مجرمين کي انصاف جي ڪٽهڙي ۾ آڻڻ جي ڪوششن کي اڪثر نقصان پهچايو ويندو آهي. احتساب جو اهو فقدان هڪ اهڙو ماحول پيدا ڪري ٿو جتي اغوا جون وارداتون وڌي سگهن ٿيون، نتيجي جي ٿوري خوف سان.
رياستي اسپانسر ٿيل اغوا پيچيدگي جي هڪ ٻي پرت کي وڌايو. اهي اغوا اڪثر ڪري سياسي طور تي حوصلا افزائي ڪيا ويندا آهن، جن جو مقصد ڪارڪنن، صحافين، يا ڪنهن به شخص کي خاموش ڪرڻ آهي جيڪو اسٽيٽس ڪو لاءِ خطرو سمجهي ٿو. اهڙين سرگرمين ۾ رياستي ڪردارن جي شموليت نه رڳو عوام جي اعتماد کي ختم ڪري ٿي پر مسئلي جي نظاماتي نوعيت کي به اجاگر ڪري ٿي.
نتيجي ۾، سنڌ ۾ اغوا جي صنعت هڪ گهڻ رخي مسئلو آهي، جنهن لاءِ سماج جي سڀني شعبن کان گڏيل ڪوششن جي ضرورت آهي. شفافيت، احتساب ۽ انصاف جي عزم سان ئي هن اونداهي باب کي بند ڪري سگهجي ٿو.
