اسان کان دوست هميشه اهو سوال ڪندا آهن ته پاڪستان ۽ افغانستان وچ ۾ بگاڙ ڪڏهن کان شروع ٿيو؟ افغانستان پهريان کان ئي پاڪستان جي وجود کي تسيلم ئي نه ڪيو هو. پر ڍاڪا يعني بنگلاديش جي حادثي کان پوءِ جڏهن سردار دائود خان افغانستان جو حڪمران بڻيو ته هن پشتونن جي علائقن تي دٻ دٻو رکڻ لاءِ پنهنجون ڪوششون تيز ڪري ڇڏيون هيون. سردار دائود خان ان کان اڳ ڪيترائي ڀيرا پنهنجي سؤٽ ظاهر شاهه جو تختو اونڌو ڪري اقتدار تي قبضو ڪرڻ جون ڪوششون ڪري چڪو هو. 17 جولاءِ 1973 ۾ ڪامياب بغاوت کان پوءِ بادشاهي نظام ختم ڪري افغانستان ۾ جمهوريت کي بحال ڪيو ۽ پاڻ افغانستان جو پهريون صدر ٿي ويو. بادشاهه ظاهر شاهه جو ٺاهيل آئين کي رد ڪندي پارليامينٽ کي ختم ڪري ڇڏيو. ان جي جاءِ تي لويا جرڳي جو نظام متعارف ڪرايو ويو. ٿورن مهينن کان پوءِ يعني آڪٽوبر 1973 ۾ سردار دائود خلاف بغاوت کي ناڪام بنائڻ جي دعويٰ ڪئي ويئي ۽ اڳوڻو وزيراعظم محمد هاشم ميونر فيل کي ان الزام تحت گرفتار ڪيو ويو. ٿوري عرصي ۾ سردار دائود پنهنجي رٿ کي بحال ڪيو ۽ نيشنل بينڪ افغانستان سميت سڀني مالياتي ادارن کي نيشنلائيز ڪيو ويو. ان وقت افغانستان ۾ بگي گهوڙو استعمال ٿيندو هو. ڪرايو وڌڻ جي شڪايت ملي ته سردار دائود خان پنهنجو حملو تبديل ڪري هڪ بگي گهوڙي وٽ ويو ۽ ان کي ڪنهن جاءِ ڏانهن وڃڻ لاءِ چيو بگي گهوڙي واري چيو ته آءُ سرڪاري ڪرائي تي ڪونه هلندس. ان بگي گهوڙي واري کي سردار دائود خان چيو ته ٺيڪ آ توکي 20 افغاني ڏيان ٿو مون سان هلو. بگي گهوڙي واري صدر دائود کي چيو ته اڃان ٿورا وڌاءِ 25 افغاني ڏيو ته هلان، وري گهوڙي واري چيو اڃان ٿورا آهن 35 ڏيو. نيٺ سردار دائود 35 افغاني ڏنا. بگي گهوڙي تي چڙهيو ته گهوڙي واري سردار دائود کان معلوم ڪيو ته توهان ڪامريڊ ته ناهيو؟ ان تي سردار دائود خان بگيءَ واري کي چيو ته مٿي وڃ، گهوڙي واري چيو ته پوليس وارا آهيو، سردار دائود وراڻيو اڃان مٿي وڃ، گهوڙي واري وراڻيو فوجي جنرل آهيو؟ سردار دائود وري چيو اڃان مٿي وڃ، بگي واري کلندي چيس ته توهان افغانستان جا حڪمران سردار دائود ته ناهيو؟ دائود خان بگي گهوڙي واري کي کلندي چيو ته تاڙي وڄاءِ. ان وقت بگي گهوڙي واري جي منهن جو رنگ ڦڪو ٿي ويو. گهوڙي واري ڊڄندي ملڪ جي حڪمران سردار دائود خان کي چيو ته سندس جو هاڻي ڇا ٿيندو؟ مون مٿان ڏنڍ وڌو ويندو؟ سردار دائود چيو اڃان اڳتي وڃ، بگي واري پڇيو جيل موڪليندا سردار چيو اڃان اڳتي وڃ، بگيءَ واري چيو ڇا مون کي جلا وطن ڪيو ويندو؟ سردار دائود چيس اڃان اڳتي وڃ، بگي گهوڙي واري پڇيس ته ڇا مون کي ڦاهي ڏني ويندي؟ سردار دائود چيس ته ملاءِ تاڙي. بحرالحال سردار دائود خان قوم پرست هو. هو پشتونن کي متحدد ڪرڻ پيو چاهي. ان جي قوم پرستي سبب بلوچستان ۽ ڪي پي ڪي ۾ حالتون خراب ٿيڻ لڳيون. 8 فيبروري 1975 تي حيات محمد شيو پائو هڪ ڌماڪي ۾ مارجي ويو ۽ ذوالفقار علي ڀٽو ان جو ذميوار عوامي نيشنل پارٽي کي قرار ڏنو ۽ پشتونن قيادت کي گرفتار ڪرايو ۽ نيشنل پارٽي تي بندش لڳائي ويئي. ان کان پوءِ احمد شاهه مسعود، برهان الدين رباني ۽ مولوي حڪمت يار واديءَ پنجشير ۾ سردار دائود جي حڪومت خلاف جهاد جو اعلان ڪيو. ان مزاحمتي تحريڪ دوران ڪميونزم مخالف جي بيانئي کي اجاگر ڪيو ويو ۽ پوءِ ڪجهه افغاني جهادي افغانستان مان فرار ٿيندي پاڪستان ۾ اچي پناهه ورتي. صدر سردار دائود جي دعوت تي قائد عوام شهيد ذوالفقار علي ڀٽو جيڪو ان وقت ملڪ جو وزيراعظم هو. 7 جولاءِ کان 10 جولاءِ 1976 تائين افغانستان جو جو دورو ڪيو. ان کان پوءِ آگسٽ 1976 ۾ صدر سردار دائود پاڪستان جي دوري تي آيو. پر ڳالهين واري ميز تي ڪنهن به ڳالهه تي اڳڀرائي نه ٿي. ڇاڪاڻ ته قائد عوام شهيد ذوالفقار علي ڀٽو خلاف ان وقت جي آرمي جنرل آمر ضياء الحق هڪ وڏي سازش ۾ مصروف هيو ۽ قائد عوام شهيد ذوالفقار علي ڀٽو انهن مسئلن ۾ مصروف ٿي ويو. نيٺ آمر جنرل ضياء الحق 5 جولاءِ 1977 تي قائد عوام ۽ هڪ چونڊيل جمهوري ۽ عوام جي محبوب اڳواڻ جي حڪومت جو تختو اونڌو ڪيو ۽ قائد عوام شهيد ذوالفقار علي ڀٽو کي گهر موڪليو ۽ اقتدار تي هڪ آمر قبضو ڪري ڇڏيو. صدر سردار محمد دائود روس نواز سياستدان هو. روس جي مڪمل پٺڀرائي حاصل هئي بلڪل ائين جيئن ايران جي بادشاهه رضا شاهه پهلوي کي آمريڪا جي مڪمل حمايت حاصل هئي ۽ ان کي آمريڪا جو ٽائوٽ به چوندا هئا. هو آمريڪن کي ايران جي دوري وقت رات جو شراب ڪباب ۽ ايران جون نوجوان ڇوڪريون پيش ڪندو هو. ڪنهن وقت ۾ هو آمريڪي صدر جي پيرن تي به ڪري پوندو هو. يعني مسلمانن مٿان هميشه غير مسلم طاقتن جو غلبو رهيو آهي. سردار دائود پنڻ وارو ڪستو کڻي روس کان قرض وٺندو هو. جيئن پهريان چين روس کان قرض کڻي ملڪ هلائيندو هو. ڪجهه وقت کان پوءِ الائجي ڪيئن سردار دائود کي غيرت آئي يا چون ٿا ته روس سردار دائود کي ڪستو کڻي روس کان پنڻ بابت طعنو ڏنو جنهن تي پٺاڻ کي غيرت اچي ويئي ۽ روس کان مايوس ٿيندي هٿين خالي ملڪ واپس آيو ۽ ڪميونزم مٿان ڀاڙڻ ختم ڪري افغانستان کي پنهنجي پيرن تي بيهارڻ شروع ڪيو. حالانڪه افغانستان ۾ ڪميونسٽ جو بنياد صدر ببرڪ ڪارمل، افغان دانشور نور محمد ترڪيءَ ۽ مير اڪبر خيبر رکيو هو. مير اڪبر جيڪو ڪابل مليٽري اڪيڊمي جو گريجوئيٽ هو. ان 1950 ۾ افغان فوج ۾ سياسي سرگرميون زور شور سان شروع ڪيون ۽ سندس ملاقات ان وقت يونيورسٽي جي شاگرد ببرڪ ڪارمل سان ٿي. جيل مان آزاد ٿيندي ٻنهي اڳواڻن هڪ پارٽي جوڙي ورتي جنهن جو نالو پيپلز ڊيموڪريٽ پارٽي آف افغانستان هو. ٻنهي اڳواڻن کي ڪامريڊ جي نالي سان سڏيو ويندو هو.
افغانستان مسلسل طور جنگين ۾ رهيو ۽ جنگين هوندي افغانستان جي ترقي ڇا خاڪ ٿي. ان کان پوءِ اساما بن لادن جي ڪري آمريڪا ۽ ان جي اتحادين افغانستان مٿان فوجي ڪاروائي ڪري ورتي ڪافي سال مسلسل افغانستنا مٿان آمريڪا جو قبضو رهيو پر طالبان آمريڪا اڳيان ڪڏهن به سرينڊر نه ڪيو ۽ دنيا ڏٺو ته سپر پاور آمريڪا طالبان اڳيان سرينڊر ڪيو ۽ رات جي اونڌاهي ۾ آمريڪا 7 ارب ڊالرن جا هٿيار ڦٽو ڪري ڀڄي ويو. سو جيڪڏهن ملڪ ۽ عوام سان وفاداري ۽ سچائي دل ۾ رکجي ته ڪنهن به شئي کي حاصل ڪرڻ ممڪن آهي. هن وقت افغانستان ترقي ڪري رهيو آهي. سندس ترقي جي شرح پاڪستان کان اڳتي آهي. پراڻو افغانستان زمين ۾ دفن ٿي چڪو آهي.
هاڻي نئون افغانستان آهي. اڄ پاڪستان ۾ غربت جي شرح تاريخ جي اوچاين تي آهي يعني 8 سيڪڙو. ڏسون ٿا ته طالبان انگريزي جا ماهر به ناهن. سائنسدان، يا فلاسافر ۽ معاشي ماهر به ناهن. اهي سڀ خوبيون پاڪستان وٽ آهن پوءِ به افغانستان تيزي سان ترقي ڪري رهيو آهي؟ آخرڪار سبب ڪهڙو آهي؟ اسين ڇا ٻڌايون سبب سڀني جي سامهون آهي. طالبان ادارن ۾ سختي ڪري ڇڏي آهي ۽ سندن چيڪ بيلنس جو نظام ڏاڍو سخت ۽ ڀيانڪ آهي. ٽوٽل طالبان قيادت فوج سميت هڪ پيج تي آهن. ته سينٽرل ايشيا ۾ افغانستان کي هڪ مثالي ملڪ بڻائي پاڪستان جا ڏند کٽا ڪري ڇڏيندا. اڄ افغانستان پاڪستان کي اکيون ڏيکاري رهيو آهي. ۽ هن وقت بهتر حڪمراني سبب چين، روس، ڀارت، ايران ۽ باقي سينٽرل ايشياء جا ملڪ افغانستان ۾ وڏي سيڙپ ڪاري ڪري رهيا آهن ۽ انهن سيڙپ ڪاري جي مڪمل حافظت ڪئي پئي وڃي. ڪرپشن زيرو، ايمانداري سندن نصب العين آهي. افغانستان ۾ قانون جي رٽ پاڪستان کان وڌيڪ مضبوط آهي. چور جا هٿ ڪٽيا وڃن ٿا، قاتل کي قتل ڪيو وڃي ٿو ۽ زاني کي سري عام پٿرن سان موت جي ننڊ سمهاريو وڃي جو جنهن جي ڪري افغانستان ۾ قانون جي رٽ بهتر آهي. پر پاڪستان ۾ سڀ ڪجهه ان جي ابتڙ آهي.
تازو افغان حڪومت پاڪستان سان ٿيندڙ واپار کي بند ڪري ڇڏيو آهي ۽ هاڻي سندن کي پاڪستان جي ضرورت نه رهي آهي. افغانستان چين، ڀارت ۽ ايران سان توڙي روس سان واپار ڪري رهيو آهي. پاڪستان اڪيلو ٿيندو پيو وڃي. دنيا جا سيڙپ ڪار پاڪستان مان ڀڃي وڃي رهيا آهن سبب ملڪ ۾ سياسي انتشار ۽ خراب معاشي حالتون آهن. تازو ملڪ جي خزاني ۾ 20 ارب ڊالر موجود آهن انهن مان 133 ملين ڊالر نڪري ويا آهن باقي 19.67 ارب ڊالر وڃي بچيا آهن. جنهن مان ملڪ کي هلايو وڃي ٿو. آخرڪار ملڪ وڃي ڪهڙي طرف ٿو. ۽ ملڪ جو ٿيندو ڇا؟ تازو آءِ ايم ايف ۽ ورلڊ بئنڪ پاڪستان بابت جيڪو اڇو چٺو لکيو آهي ان سان دنيا ۾ پاڪستان جو وقار هيٺ ڪري پيو آهي ۽ دنيا جا اهي ملڪ جيڪي پاڪستان ۾ سيڙپ ڪاري ڪرڻ چاهين پيا انهن کي بريڪ لڳي وئي آهي. بحرالحال آءِ ايم ايف جي پاڪستان بابت ڏنل بيان سان پاڪستان جي حڪمرانن جي مٿي تي جون به نه چري آهي. هن وقت پاڪستان آءِ ايم ايف وٽ 20 ڀيرا ڪستو کڻي پنڻ ويو آهي ممڪن آ آءِ ايم ايف به پاڪستان مان تنگ ايندي اهي رپورٽ شايع ڪئي آهن ته من نه من پاڪستان کي ڪا غيرت اچي وڃي ۽ اسان جي جان ڇڏي. بحرالحال پاڪستان کي افغانستان جيان غيرت اچڻي ناهي. ۽ غيرت اچڻي ناهي ملڪ هڪ ڏينهن دنيا ۾ ڏيوالو ٿي ويندو. پوءِ توهان جي جنگ ۾ ڪاميابي ايٽمي طاقت يا دبئي ۾ ايئر شو ۾ ڪاميابي جي ڪهڙي ضرورت؟
