)ان موضوع تي گذريل ٻن ٽن ھفتن ۾ جام پڙھيو اٿم، ڪڏھين تفصيل سان نوجوانن سان مخاطب ٿبو(
مُک ۽ بنيادي سبب؛
- 1. سماج ۾ اميد ۽ ويساھ مري وڃڻ، ته ڇا به ڪجي، ڪيترو به ڪجي، ھتي ڪجھ به بھتر نٿو ٿي سگھي، پنجن ڏھن سالن کان پوءِ به حالتون ائين ئي ھونديون.
- 2. نوڪريون وڪامڻ ۽ ميرٽ تي نه ملڻ، مختلف ضلعن ۾ روزگار ۽ صنعتون نه ھئڻ، زراعت جي تباھي.
- 3. زندگي ۾ مستقل بنيادن تي وڏا ۽ عظيم مقصد ۽ ايمز نه ھئڻ. وطن، قوم، وسيلن، سياست، ڪيريئر ۽ علم کان لاتعلقي.
- 4. مطالعو نه ڪرڻ، ٻين عظيم ماڻھن جي زندگين، مشڪلاتن ۽ چيلينجز کان آگاھ نه ھئڻ.
- اڪيلائي، گھر ڀاتين سان صرف ڪم ڪار جو رشتو، ڪچھريون نه ڪرڻ، زندگيءَ ۾ دوست ۽ دلربا ماڻھو نه ھئڻ. انھن سان روز يا ھفتي ۾ ٻٽي ڀيرا نه ملڻ. نه گھمڻ، ماحول نه مٽائڻ.
- 6. گذريل ڪجھه سالن ۾ مھنگائي جي شديد لھر جي ڪري بي انتھا غربت وڌڻ، بنيادي ضرورتون پوريون نه ٿيڻ ۽ زندگي بي چس ۽ عذاب بڻجي وڃڻ.
- 7. سرڪاري شعبن ۽ گورمينٽ جو مڪمل ڪرپٽ ھئڻ، بنا پيسن جي ڪو به جائز ڪم نه ٿيڻ، ترقياتي بجيٽ جو نوي سيڪڙو کاڄي وڃڻ.
- 8. پنھنجن ٻارن سان، جيون ساٿي سان، ماءُ پيءَ سان ۽ ڀائرن ڀيڻن سان ڪچھريون نه ڪرڻ، انھن جا مسئلا ۽ خيال نه ڄاڻڻ، انھن جي تربيت نه ڪرڻ، انھن کي سٺيون فلمون، علمي ڊاڪيومينٽريز نه ڏيکارڻ، سٺا ۽ موٽيويشنل ڪتاب نه پڙھائڻ.
- 9. ڊپريشن يا ذھني، نفسياتي ۽ دماغي بيمارين کي عيب، توھين ۽ باعث شرمندگي سمجھڻ، انھن بيمارين جو وقت سر علاج نه ڪرائڻ.
- 10. پنھنجي ڪنھن جسماني بيھڪ يا مھانڊن کي ڪمزوري يا عيب سمجھڻ. ننڍي ھوندي کان دادلو ۽ نازڪ ھجڻ.
11.سٺو روزگار نه ھئڻ، ماسٽرز ليول تائين سٺي تعليم حاصل نه ڪرڻ ۽ بامقصد پروفيشنل ڊگري نه وٺڻ.
12.ارب پتين ۽ ڪروڙ پتين جي نمائش، ڪاڄ، بنگلا، گاڏيون، دعوتون، گارڊ ۽ زيورن، فون ۽ لباس جو ڏيکاءُ.
13.منشيات، شراب، گٽڪن، پان، سوپارين، ڪيميڪل وارين چانھين، آئيس ۽ مين پورين جي استعمال سان صحت تباھ ٿيڻ ۽ آمدني انھن تي خرچ ٿي وڃڻ.
14.ڏُوھن کي ڪمائي جو شارٽ ڪٽ سمجھندڙ ڪرمنل ماڻھن سان اٿڻ ويھڻ، اثر ۾ اچڻ ۽ دوستي رکڻ.
15.جسماني پورھيو، ورزش، واڪ نه ڪرڻ، کنڊ، لوڻ ۽ سڻڀ نه گھٽائڻ، ڀاڄيون نه کائڻ، وقت سر طبي ٽيسٽون نه ڪرائڻ.
16.ڳوٺن کان ننڍن شھرن ۾ ۽ ننڍن شھرن کان صحت، تعليم ۽ روزگار جي سھولت وارن وڏن شھرن ۾ اچي آباد ٿيڻ جو رجحان گھٽ ھئڻ.
17.پيار ۽ عشق ۾ انتھا پسند ٿيڻ، پوسيسو ٿيڻ، پنھنجي راءِ مسلط ڪرڻ، بريڪ اپ ٿيڻ يا ٺُڪرائجڻ کي دوکو، تباھي ۽ توھين سمجھڻ ۽ ڪنھن فرد کي ڪُل ڪائنات ۽ آخري منزل سمجھڻ.
18.اسڪلڊ ھنر ۽ ڪاروبار ڪرڻ لاءِ ھمٿ نه ھئڻ، رسڪ نه کڻڻ.
19.ڪنھن نفسياتي، جسماني، مالي، جنسي ۽ ٻاھرين دٻاءُ، زيادتي، ڌمڪي يا بليڪ ميلنگ وقت، گھر ۾ ڪو اھڙو ھمدرد ماءُ پيءُ، ڀاءُ ڀيڻ، مائيٽ يا دوست نه ھئڻ جيڪو مدد ڪري، مصيبت مان ڪڍي، ھمٿائي يا رھنمائي ڪري. مرڳو وڪٽم بليمنگ جو خدشو.
- 20. زيادتي ۽ ناانصافي تي پوليس، قانون لاڳو ڪندڙن، انتظاميه ۽ عدالتن پاران مدد ۽ انصاف نه ملڻ. گھر ڀاتين يا باس جا ظالمانه يا غيرانساني رويا.
- 21. اخلاقي معيار تباھ ٿيڻ ۽ ”نائيھل ازم“ جا خيال رکڻ ته زندگيءَ جو ڪو به مقصد ڪونھي، فضول پيا جيون.
- 22. ڪرپٽ نظام جو اثر سول سوسائٽي، پروفيشنلز ۽ اين جي او سيڪٽر تي پوڻ ۽ اتي اٽڪل، ٺڳي، اقرباپروري ۽ ڪرپشن عام ھئڻ.
23.مدي خارج روايتون، قبيلائي، انتھاپسندانه، مرشدانه ۽ وڏيرڪو نظام.
- پسند جي شادي نه ٿيڻ، ذات برادري کان ٻاھر سڱ نه ڏيڻ، ننڍي عمر جي زوري شادي، ھڪ ٻي پويان ٻار، صحتمند بائيولاجيڪل ضرورتن کي عيب ۽ گناھ سمجھڻ.
- مڪمل ڪرپٽ ڪيل سماج جي ھر شھر، پاڙي ۽ ڳوٺ ۾ اھڙن ڪرپٽ فردن جي موجودگي، انھن سان ريس، ساڙ ۽ مقابلو، جن جي باري ۾ سڀ ڄاڻن ٿا ته اھي بنا ڪنھن محنت، بنا ڪنھن جائز ڪاروبار ۽ ايماندارانه نوڪري جي، فقط ڪرپشن ۽ اقتدار جي بنياد تي چند سالن ۾ ڪک پتي مان ڪروڙ پتي يا ارب پتي بڻيا آھن.
اچو ته سڀ گڏجي سوچيون ته مٿين سببن ۽ وڌندڙ مايوسي ۽ ڊپريشن جو گڏجي مقابلو ڪيئن ڪيون؟ استادن، ليکڪن، ڊاڪٽرن، سياسي ۽ سماجي ادارن ۽ اڳواڻن کي گذارش ٿو ڪيان ته مٿين موضوع ۽ اھم نقطن تي ھنگامي بنيادن تي سندن ڳوٺن، شھرن، پاڙن ۽ ادارن ۾ ليڪچرن ۽ ڪچھرين جو انتظام ڪن. پاڻ سڀني کي گڏجي سنڌ کي خطرناڪ مايوسي جي اوڙاھ مان ڪڍڻو پوندو…
اچو ته سڀ گڏجي سوچيون ته مٿين سببن ۽ وڌندڙ مايوسي ۽ ڊپريشن جو گڏجي مقابلو ڪيئن ڪيون؟ استادن، ليکڪن، ڊاڪٽرن، سياسي ۽ سماجي ادارن ۽ اڳواڻن کي گذارش ٿو ڪيان ته مٿين موضوع ۽ اھم نقطن تي ھنگامي بنيادن تي سندن ڳوٺن، شھرن، پاڙن ۽ ادارن ۾ ليڪچرن ۽ ڪچھرين جو انتظام ڪن. پاڻ سڀني کي گڏجي سنڌ کي خطرناڪ مايوسي جي اوڙاھ مان ڪڍڻو پوندو…
