عمران خان جي هدايت تي، خيبر پختونخواهه جي وزيراعليٰ علي امين گنڊا پور استعيفيٰ ڏيڻ جو اعلان ڪيو آهي. هن چيو آهي ته هي عهدو عمران خان جي امانت هئي، هاڻ آئون اها واپس ڪري رهيو آهيان. ناليزد وزيراعليٰ سهيل آفريدي اعتماد جو ووٽ حاصل ڪري صوبي جي حڪومت جو سربراهه بڻجي ويندو. پارٽي جي سيڪريٽري جنرل سلمان اڪرم راجا هن تبديلي جي سببن ۾ ڪي پي ڪي ۾ دهشتگردي ۽ انهيءَ باري ۾ وفاقي حڪومت سان اختلافِ راءِ جو ذڪر ڪيو آهي. تنهن هوندي به، پارٽي جي قيادت اهو ٻڌائڻ ۾ ناڪام رهي آهي ته جيڪڏهن دهشتگردي خلاف وفاقي حڪومت جي پاليسي ناڪام ٿي رهي آهي يا پاڪستان فوج اها چاهي ٿي ته دهشتگردن سان ڳالهه ٻولهه ڪرڻ بدران انهن جو مقابلو ڪري صوبي يا ملڪ ۾ امن بحال ڪري، ته پوءِ اها مقصد ڪيئن صرف صوبي جي وزيراعليٰ کي مٽائڻ سان پورو ٿئي؟ سلمان اڪرم راجا هن تاثر جي سختي سان ترديد ڪئي آهي ته علي امين گنڊا پور جي الڳ ٿيڻ جو فيصلو عمران خان جي ڀيڻ عليمه خان سان تڪرار جي نتيجي ۾ ڪيو ويو هو. هن دعويٰ ڪئي ته انهيءَ تڪرار جو ڪي پي ڪي ۾ نئون وزيراعليٰ آڻڻ سان ڪو واسطو ناهي، پر پنهنجي ڳالهه ثابت ڪرڻ لاءِ هن وٽ ڪو مضبوط دليل به نه هو. ان ڪري ڪابل حڪومت، افغان پناهه گزينا ۽ خيبر پختونخواهه ۾ دهشتگردي ۾ اضافي کي عذر طور پيش ڪيو ويو آهي. سلمان اڪرم راجا چيو ته اڄ ضلع اورڪزئي ۾ ٿيل سانحيءَ عمران خان کي گهڻو ڏک ڏنو آهي جنهن جي سبب صوبي جو وزيراعليٰ مٽائڻ کانسواءِ ڪو ٻيو چاريو باقي نه رهيو. آئي ايس پي آر جي پريس ريليز موجب، ’اڄ ڀارتي پراڪسي فتنه الخوارج خلاف انٽيليجنس بيسڊ آپريشن دوران فائرنگ جي مٽاسٽا ۾ ليفٽيننٽ ڪرنل ۽ ميجر سميت 11 فوجي جوان شهيد ٿي ويا. آپريشن ۾ 19 دهشتگرد به مارجي ويا‘.
ٻئي طرف سوشل ميڊيا تي اهي به خبرون هلن پيون ته علي امين گنڊا پور کي هٽائڻ جو فيصلو گهڻو اڳ ۾ ئي ڪري ڇڏيو ويو هو ۽ عمران خان علي امين گنڊا پور جو استعيفو وصول به ڪري چڪو هو، پر ان جو اعلان هاڻي ڪيو پيو وڃي. البته تحريڪ انصاف جي طرفان دهشتگردي جي هڪ واقعي کي پارٽي اندر جاري وڙهائي ۽ صوبي جي سرڪار جي ڪارڪردگي بابت اٿندڙ سوالن کي ٽارڻ لاءِ حجت طور استعمال ڪرڻ ڪنهن به صورت مناسب رويو ناهي. انهيءَ سان عام شهريءَ کي هيءَ تاثر ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي وئي آهي ته وفاقي حڪومت ۽ فوج پنهنجي غلط پاليسين جي سبب صوبي ۾ دهشتگردانه ڪارروائين ۾ اضافو جو سبب بڻيل آهن، جڏهن ته صرف تحريڪ انصاف ئي اهڙي معاملي ۾ متوازن ۽ درست پاليسي پيش ڪري رهي آهي. هي بيان حقيقت ۾ درجن ڀر فوجي آفيسرن ۽ جوانن جي اهلِ خانن جي زخم تي نمڪ ڇڙڪڻ جي برابر آهي، جن اڄ ملڪ مان دهشتگرد عنصرن جي خاتمي جي جنگ ۾ پنهنجو جاني نذرانو پيش ڪيو.
علي امين گنڊا پور ڪجهه ڏينهن اڳ هڪ وڊيو پيغام ۾ عليمه خان تي الزام لڳايو هو ته هن تحريڪ انصاف تي قبضو ڪرڻ جون ڪوششون ڪيون ۽ پارٽي ۾ ورهاءُ پيدا ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. علي امين گنڊا پور کان علاوه ٻيا ذريعا به اهڙيون رپورٽون آڻي رهيا هئا. گهٽ ۾ گهٽ اهو ڪوءَ کان لڪل حقيقت نه آهي ته عليمه خان جي تحريڪ انصاف ۾ ڪا سرڪاري عهدي نه هئڻ باوجود هوءَ پارٽي جي پاليسيءَ ۽ معاملي تي اثر انداز ٿينديون رهيون آهن ۽ انهن کي عمران خان جي سرپرستي حاصل رهي آهي. علي امين گنڊا پور بار بار اعلان ڪرڻ باوجود ڪنهن به اهڙي احتجاج کي منظم ڪرڻ ۾ ناڪام رهيا هئا جيڪو عمران خان جي خواهش مطابق اسلام آباد ڏانهن مارچ ڪري ها ۽ موجوده حڪومت کي ڀڄڻ تي مجبور ڪري ڇڏيندو. ان کان علاوه، هو استبليشمنٽ سان چينل کليل رکڻ جي باوجود عمران خان لاءِ ڪابه سهولت حاصل ڪرڻ ۾ ڪامياب نه ٿيا.
عمران خان جي خواهش هئي ته علي امين گنڊا پور ۽ پارٽي جا اهڙا ٻيا اڳواڻ جيڪي استبليشمنٽ سان رابطن ۾ آهن، ڪنهن نه ڪنهن طرح فوج سان عمران خان جي ڳالهين لاءِ رستو هموار ڪن، جيئن سندس رهائي ۽ اقتدار ۾ واپسي جي اميد قائم ٿي سگهي. پر هڪ يا چند ماڻهن کي نشانو بڻائيندي عمران خان پنهنجون سياسي غلطيون ۽ اشتعال انگيز پاليسيون ڏسڻ کان قاصر رهندا، جن جي ڪري هو مسلسل استبليشمنٽ سان مفاهمت ۾ ناڪام رهيا. انهن ۾ اڳيان سرفهرست 9 مئي 2023 جي احتجاج آهي. هاڻي انهي احتجاج جي اصلي مطلب جا ڪيترائي رخ منظر عام تي اچي چڪا آهن. تحريڪ انصاف ان ڏينهن هنگامن ۽ تشدد وسيلي فوج ۾ باغي يا تبديلي آڻڻ جي ڪوشش ڪئي هئي. غلط اشارن يا اندازن جي غلطي سبب ڪنهن به طريقي سان مقصد حاصل نه ٿي سگھي؛ اهڙي طرح تحريڪ انصاف کي به 9 مئي جي هنگامن مان گهربل نتيجا حاصل نه ٿيا. پر بعد ۾ هڪ ذميوار سياسي قوت طور پارٽي هن سانحي کان لاتعلقي اختيار ڪرڻ ۽ معافي گهرڻ جي واٽ اختيار ڪرڻ جي بجاءِ مسلسل اصرار ڪيو ته هوءَ ان ۾ شامل ئي نه هئي، پر فوج جعلي حملا ڪري پي ٽي آءِ جي قيادت ۽ ڪارڪنن کي سزا ڏيڻ لاءِ جال ٺاهيو هو. هي بيانيه حقيقي واقعن جي مخالف هو ۽ عمران خان جي انهيءَ بنياد کان خالي گمان تي ٻڌل هو ته هڪ اشارو ڪرڻ تي عوام سڑڪن تي نڪري حڪومت کي ناڪام ڪري ڇڏيندي. اهي اندازا به درست ثابت نه ٿيا، پر عمران خان 9 مئي جي سانحي بابت ڪو واضح موقف اختيار ڪري ملڪ ۾ سياسي مفاہمت جو ماحول پيدا ڪرڻ ۾ ناڪام رهيا. هاڻي هو ڪي پي ڪي ۾ پنهنجي پارٽي جي اڪثريت کي وفاق سان سڌي ٽڪر وٺڻ لاءِ استعمال ڪرڻ جي خواهش رکن ٿا. انهيءَ ڪري ڪي پي ڪي جو وزيراعليٰ تبديل ڪيو پيو وڃي.
نامزد وزيراعليٰ سهيل آفريدي يقيناً عمران خان ۽ تحريڪ انصاف جا وفادار آهن، پر انهن وٽ اهڙي ڪا سياسي صلاحيت نظر نٿي اچي جو هو خيبر پختونخواهه کي درپيش مسئلن کي حڪمت عمليءَ ۽ سمجھداريءَ سان حل ڪري سگهن. البتّه عمران خان جو خيال اهو آهي ته نئين چهري ذريعي تيز بيان ڪرائي هوءَ وفاقي حڪومت کي مشڪلات ۾ وجهي سگهن ٿا، يا فوج کي عمران خان سان ڳالهائڻ تي مجبور ڪري سگهن ٿا. جڏهن ته گذريل ٻن اڍائي سال جي تجربي کان کين سبق سکڻ گهرجي ها ته ملڪ ۾ سياسي مفاہمت ۽ تحريڪ انصاف لاءِ قبوليت حاصل ڪرڻ جي لاءِ فوج سان ڳالهه ٻولهه ڪرڻ جي بدران سياسي پارٽين سان لاڳاپا وڌائڻ جي ضرورت آهي. ڪي پي ڪي ۾ تبديلي ڏيکاري ٿي ته عمران خان اڃا تائين صرف پنهنجي سياسي مقبوليت کي ئي ڪاميابي جو معيار سمجھندا آهن.
هاڻي خيبر پختونخواهه ۾ وزيراعليٰ مٽائڻ سان هڪ پاسي گنڊا پور حڪومت تي جيڪي انتظامي ناڪامي ۽ بدعنواني جا الزام لڳندا رهيا آهن، انهن کان بچاءُ حاصل ٿي ويندو. ۽ ٻي طرف هڪ نوجوان ۽ جذباتي وزيراعليٰ ذريعي نئين گرمجوشي پيدا ڪري پنهنجي لاءِ ڪو موقعو ڳولڻ جي ڪوشش ڪئي ويندي. تنهن هوندي به اهڙين حالتن ۾ اها پاليسي ڪامياب ٿيڻ جا امڪان گهٽ آهن. تحريڪ انصاف جي اندروني وڙهائي ۽ سياسي منظرنامي ۾ واپسي لاءِ سياسي قدمن ئي ڪارگر ٿي سگهن ٿا. انهن مان سڀ کان اهم سياسي ڳالهه ٻولهه جو رستو اختيار ڪرڻ ۽ چئلينج ڪرڻ بدران گڏجي مسئلن کي حل ڪرڻ وارو طريقو ماڻڻ آهي. دهشتگردي خلاف وفاقي حڪومت جي موجوده پاليسي آخري لفظ ناهي؛ ان ۾ گھڻيون تبديليون ممڪن آهن. پر هڪ صوبائي حڪومت کي دهشتگردي جي سوال تي وفاقي حڪومت جي مقابلي تي آڻڻ جا اشارا نه ته عمران خان کي سياسي فائدو پهچائيندا ۽ نه ئي اهڙو قدم وفاق يا فوج کي پنهنجي پاليسي تبديل ڪرڻ تي مجبور ڪري سگهندو.
ڪابل حڪومت بار بار پاڪستان ۾ دهشتگردي ڪندڙ عنصرن جي سرپرستي ڪئي آهي ۽ انهن کي روڪڻ لاءِ ڪا سنجيده تجويز قبول نه ڪئي آهي. هاڻي عمران خان افغان حڪومت ۽ انهن عناصر سان گڏجي هڪجهڙائي جو اظهار ڪندي وفاق سان محاذ آرائي جو اشارو ڏئي رهيا آهن، جيڪي سڌي طرح دهشتگردي ۾ ملوث سمجهيا وڃن ٿا ۽ جيڪي پاڪستان ۾ سڃاڻپ موجب سئو ماڻهو مارڻ جو سبب بڻيا.ملڪ ۾ پکڙيل دهشتگردي جا ڪيترائي عنصر آهن ۽ انهن تي قومي گفتگو کانسواءِ پارليامينٽ ۾ بحث ذريعي صورتحال جو جائزو وٺڻ ۽ پاليسي تي اثر انداز ٿيڻ جي ڪوشش ڪرڻ گهرجي. تحريڪ انصاف کي پارليامينٽ ۾ قابلِ ذڪر نمائندگي حاصل آهي ۽ اها آسانيءَ سان اهڙيون ڪوششون ڪري سگھي ٿي. تنهن هوندي به جيڪڏهن عمران خان وفاقي حڪومت ۽ فوج کي بدنام ڪري، غير مناسب قرار ڏئي ۽ دشمنن کي خوش ڪرڻ جي ڪوشش ڪن، ته ان مان کيس پاڻ به ڪو سياسي فائدو حاصل نه ٿيندو.
