سامراجي قوتون معاشري جي مختلف طبقن کي پاڻ ۾ ويڙهائي، ورهائي ۽ ٽڪرا ٽڪرا ڪري سندن اتحاد، يڪجهتي، عزم ۽ حوصلو ٽوڙي ڇڏين ٿيون۔ پاڪستان اندر محبت بدران نفرت جا انگين اڻ ڳڻين شعلا ڀڙڪايا ويا۔ ڪٿي فرقي واريت جو ڏاڍو عفريت، ڪٿي قوميت جا شگاف، ڪٿي نسل پرستي جي ترار، ڪٿي ٻولي ۽ لساني تعصب جون کوٽيريون، ڪٿي لاشن جا ڍير، ڪٿي ڏينهن ڏٺي سج ۾ دهشتگردي جي حڪمراني، ڪٿي مافيائن ۽ سليڪٽڊ عنصرن جي اڻ برابري واري حڪومت ۽ ڪٿي هٿياربند ٽولن جو کليل وجود نظر اچي ٿو۔ انهن سڀني مصيبتن ۽ مسئلن جي پويان عالمي قوتون ۽ انهن جا مقامي ضمير فروش ايجنٽ ئي صاف نظر اچن ٿا۔ هڪ بگڙيل معاشري ۾ انهن کان به وڌيڪ خطرناڪ معاشي، سياسي، اقتصادي، سفارتي، اندرين ۽ بيروني چئلينج سامهون اچن ٿا۔ حقيقت ۾ قيادت جي کوٽ، باصلاحيت ليڊرشپ جي گهٽتائي، باشعور رهنمائن جي اڻاٺ ۽ مرڪزي قيادت جي کوٽ سبب هي مسئلا ڏينهون ڏينهن وڌي رهيا آهن۔
ملڪي ۽ سياسي منظرنامي تي جيڪڏهن قائداعظم محمد علي جناح جي عظيم قيادت کان وٺي شهيد ذوالفقار علي ڀٽو جي عظيم شهادت، محترمه بينظير ڀٽو جي بي مثال قرباني ۽ اڄ پيپلز پارٽي جي چيئرمين بلاول ڀٽو زرداري جي پرعزم ۽ بهادر نوجوان قيادت تائين نظر وجهون ته ڪيترن ئي مبهم سوالن جا مناسب جواب ملي وڃن ٿا۔ وقت جي تيز رفتاري ۽ ظاهر ۽ لڪل سازشن جي ڊگهي سفر ۾ منظر اهو ئي ٿو نظر اچي ته لٽيرا ۽ فاسق عنصر هميشه پنهنجي لڪل يا ظاهري طاقت جي زور تي ملڪ ۾ حقيقي عوامي راج قائم ٿيڻ نٿا ڏين۔ پيسيل عوام حقيقي جمهوريت جي ثمرن کان محروم رهيا آهن۔ جمهوريت کي مضبوط ڪرڻ وقت جي ضرورت آهي ته جيئن ملڪ جي هر چپّي جي حفاظت سان گڏ عوام کي مهانگائي، بدامني ۽ بيروزگاري جي طوفان کان بچائي سگهجي۔
جيڪڏهن ملڪي سياست جي لهرن ۽ اوچ نيچ کي غور سان ڏسون ته اها حقيقت چٽي ٿي وڃي ٿي ته ملڪ جي ترقي، خوشحالي ۽ استحڪام جي عظيم مشن ۾ معاشري جي سڀني طبقن کي گڏ ڪرڻ جي عمل ۾ شهيد محترمه بينظير ڀٽو جو ڪردار هڪ کليل گل وانگر هر طرف خوشبو پکڙائيندو نظر اچي ٿو۔ شهيد محترمه اعليٰ تعليم يافته، مثالي تربيت يافته، عالمي حالتن کان باخبر ۽ ملڪي اندروني ۽ بيروني معاملن تي گهري نظر رکندڙ، نظرياتي سرحدن جي پاسدار اڳواڻ هئي۔ هوءَ پيدائشي قائد هئي ۽ ماڻهن کي سندن صلاحيتن مطابق صحيح جاءِ تي مقرر ڪرڻ جي خوبي به رکندڙ هئي۔
شھيد بينظير ڀٽو نه صرف پنهنجي والد ۽ خاندان جي ٻين عظيم ماڻهن جا جنازا پنهنجي ڪلهن تي کنيا، پر پارٽي جي جذباتي ۽ بپريل سمنڊ جهڙي عوام کي به سنڀالڻ جي همت ۽ بصيرت رکي۔ هن سياسي ڪارڪنن، مزدورن، هارين، قلمڪارن، صحافين، شاعرن، وڪيلن ۽ دانشورن جي هر سطح تي رهنمائي ڪئي ۽ نئون حوصلو ڏنو۔ هن واضح ڪيو ته آمر ۽ سازشي عنصر تعداد ۾ آڱرين تي ڳڻجڻ جيترا آهن، جڏهن ته ملڪ حقيقت ۾ عوام جي امانت آهي۔ جيڪڏهن پسيل طبقا گڏ ٿي وڃن ته طاقتور کان طاقتور قوت کي به مات ڏئي سگهن ٿا۔
سندس دل ۽ ذهن ۾ هڪ جديد، ترقي پسند، روشن خيال، خوشحال ۽ باوقار پاڪستان جو خواب هو، جتي جبر ۽ تشدد جو ڪو تصور نه هجي ۽ هر شهري کي بنيادي آزادي حاصل هجي۔ اسان جي تاريخ جي اونداهي بابن ۾ اها تلخ حقيقت به شامل آهي ته جنهن عظيم اڳواڻ پاڪستان کي ايٽمي طاقت بڻايو، تنهن کي عالمي سازشن تحت ڦاهي ڏني وئي، ۽ جنهن سائنسدان ملڪ کي جوهري قوت بڻايو، تنهن جي اهڙي تذليل ڪئي وئي جو هن چيو ته جيڪڏهن ٻيهر جنم مليو ته پاڪستان ۾ پيدا ٿيڻ پسند نه ڪندس۔ اڄ سڄي قوم انهن مظلوم آوازَن آڏو شرمسار آهي۔
شهيد راڻي جي جدائي کي عددي لحاظ کان 18 سال ٿي ويا آهن، پر سندن شخصيت جا رنگ اڄ به اسان جي وجود سان جڙيل آهن۔ هوءَ بهادر، بي مثال ۽ بيباڪ هئي۔ دوست کي دوست ۽ دشمن کي دشمن چوڻ جي همت رکندڙ هئي۔ اقليتن، عورتن، پورهيتن، قومي ادارن ۽ معاشري جي هر مسئلي کان باخبر هئي۔ هن جو يقين هو ته غلامي غريبن جو نصيب ناهي، آزادي انهن جو حق آهي۔
1977 کان 2007 تائين هن آمريت جي ٻن خطرناڪ دورن ۾ ٻن وڏن آمرن سان مقابلو ڪيو۔ 1983 ۽ 1986 ۾ جمهوريت لاءِ تاريخي تحريڪون هلائيون۔ ضياءَ الحق جي دور ۾ سندس والد کي ڦاهي ڏني وئي ۽ پرويز مشرف جي دور ۾ کيس عوام کان جدا ڪيو ويو، پر هن ڪڏهن آمرن آڏو سر نه جهڪايو۔ هن فسطائي قوتن، دهشتگردن ۽ سامراجي ايجنٽن کي جرئت سان للڪاريو ۽ اقتدار لاءِ دين جو نالو استعمال ڪندڙن کي بي نقاب ڪيو۔ اڄ تاريخ ۾ انهن آمرن جو ڪو نالو وٺڻ وارو به نٿو ملي، ڇو ته ظلم جي مقتل ۾ هڪ وقت اهو به آيو جڏهن رت تلوار تي غالب اچي ويو۔ هڪ دور ۾ اسان کان شهيد ذوالفقار علي ڀٽو جهڙو قائد کيسو ويو ۽ ٻئي دور ۾ شهيد محترمه بينظير ڀٽو جهڙي رهبر، پر وقت ثابت ڪري ڇڏيو ته عوامي قيادت کي ختم ڪرڻ وارا پاڻ تاريخ جي ڪٽهري ۾ بي نقاب ٿي ويا.
اڄ به قيادت جو بحران موجود آهي، پر شهيد راڻي جو مشن زنده آهي۔ بلاول ڀٽو زرداري جي قيادت ۾ پاڪستان پيپلز پارٽي ملڪ کي معاشي، سياسي ۽ سماجي بحرانن مان ڪڍڻ جي واحد اميد بڻجي رهي آهي۔ سنڌ ۾ صحت، تعليم، مواصلات ۽ خاص طور نوجوانن ۽ عورتن لاءِ روزگار جا موقعا ۽ اسڪوٽي جهڙيون اسڪيمون مثبت تبديلي آندا آهن۔ ان سان نوجوانن جو حوصلو وڌيو آهي ۽ اڄ به نوجوان بلاول ڀٽو زرداري کي ملڪ جو ايندڙ وزيراعظم ڏسڻ جي خواهش رکن ٿا۔
