اسلام آباد(م ڊ) نيشنل اليڪٽرڪ پاور ريگيوليٽري اٿارٽي (نيپرا) بجلي جي پيداوار جي حڪومتي منصوبن کي تنقيد جو نشانو بڻائيندي چيو آهي ته بجلي جي طلب ۾ اضافي لاءِ صلاحيت ۾ وڌيڪ سيڙپڪاري، ٿر ڪول منصوبن جي توسيع ۾ دير ۽ ڇت تي شمسي توانائي کي اپنائڻ جي حوصلا شڪني صارفين لاءِ قيمتن ۾ واڌ ۽ سرڪاري خزاني تي بار جو اهم سبب آهي، نيپرا پيداواري شعبي کي درپيش چئلينجز بابت پنهنجي خصوصي رپورٽ ۾ ”وڌندڙ طلب کي پورو ڪرڻ لاءِ پيداواري صلاحيت ۾ وڌيڪ سيڙپڪاري“ کي اجاگر ڪيو آهي، رپورٽ ۾ حڪومت ۽ پاور ڪمپنين کي صلاح ڏني وئي آهي ته اهي ڇت جي شمسي نظام کي هڪ چئلينج بدران انهن جي فائدن کي نوٽ ڪندي هڪ ‘حل’ طور ڏسن، جن ۾ نقصان ٻڙي ۽ ڪابه ادائيگي شامل ناهي، نيپرا جو چوڻ آهي ته ان حقيقت جي باوجود ته پاڪستان ۾ موجوده بجلي پيدا ڪرڻ جي صلاحيت گهڻو ڪري گهٽ استعمال ڪئي ويندي آهي، آءِ جي سي اي پي (لانگ ٽرم انڊيڪيٽو جنريٽنگ ڪيپيسيٽي ايڪسپينشن پلان) تيار ڪيو ويو آهي، جنهن جو مقصد هر سال ڪلاڪن کان به گهٽ ۾ گهٽ وقت ۾ گهرج کي پورو ڪرڻ آهي، نيپرا چيو ته منصوبابندي جي اهڙي طريقي سان حڪومت جي اقتصادي ڪارڪردگي تي خدشا پيدا ڪيا ويا آهن، بجلي پيدا ڪرڻ جي صلاحيت ۾ ضرورت کان وڌيڪ سيڙپڪاري ڪئي ويندي آهي جيڪا مجموعي لاڳت ۾ اضافي جو سبب بڻجي سگهي ٿي، ۽ بجلي جي شعبي ۾ بجلي جي وڌيڪ قيمت جو مسئلو وڌيڪ خراب ٿي سگهي ٿو.مالي سال 2024 جي آخر ۾ نيشنل گرڊ سسٽم جي نصب ٿيل پيداواري صلاحيت 42,512 ميگاواٽ هئي، جڏهن ته سسٽم جي وڌ ۾ وڌ طلب 30,150 ميگاواٽ ۽ گهٽ ۾ گهٽ طلب 7 هزار 15 ميگاواٽ هئي، پر اهو نظام محدود مدي لاءِ وڌ کان وڌ 25,516 ميگاواٽ کان وڌيڪ لوڊ ڪرڻ جي قابل هو، ان جي وچ ۾ سالياني لوڊ جي گهرج 18,463 ميگاواٽ هئي، نيپرا ان ڳالهه تي افسوس جو اظهار ڪيو ته 30 جون 2024 تائين 45 هزار 888 ميگاواٽ بجلي پيدا ڪرڻ جي صلاحيت باوجود ڪيترن ئي ڊسٽري بيوشن ڪمپنين ۾ مسلسل لوڊشيڊنگ جاري رهي، جيڪا ناقابل قبول حد کان وڌيڪ غير منصفانه آهي ۽ ان جو سبب ڊسٽري بيوشن نيٽ ورڪ ۾ نااهلين ۽ گورننس جي چئلينجز آهي، رپورٽ ۾ چيو ويو آهي ته اي ٽي اينڊ سي جي اضافي نقصانن جو سبب وڏي پئماني تي بجلي جي چوري آهي، جنهن جو سبب اڪثر ڪري نگراني ۽ مقامي آپريشنل عملن ۾ ڪمزورين سان گڏوگڏ بنيادي ڍانچي جي ناقص سار سنڀال ۽ ناڪافي بلنگ ۽ وصولي جمع ڪرائڻ جي نظام سبب آهي، رپورٽ ۾ چيو ويو ته جيڪڏهن ڊسڪوز نيٽ ميٽرنگ ۾ خلل نه وجهن، ڇت تي شمسي توانائي سان حڪومت جي 2031 تائين قابل تجديد توانائي کي 3,420 ميگاواٽ تائين وڌائڻ جو هدف پورو ڪرڻ ۾ مدد ملندي.
