سنڌ جي موجوده صورتحال درپيش چيلنجز ۽ ان جو حل

تحرير: الطاف جتوئي

موجوده وقت ۾ سنڌ مختلف سماجي، اقتصادي ۽ سياسي چيلنجن مان گذري رهي آهي، هتي ڪجهه اهم مسئلا آهن جيڪي سنڌ کي متاثر ڪري رهيا آهن. سنڌ ۾ غربت ۽ بي روزگاري هڪ اهم مسئلو بڻيل آهي، وڏي انگ ۾ ماڻهن کي بنيادي سهولتون، جهڙوڪ تعليم، صحت ۽ روزگار جا موقعا فراهم ڪرڻ سخت چيلنجز آهن.سنڌ جي وڏي آبادي زراعت تي ڀاڙي  ٿي، پر پاڻي جي کوٽ ۽ ماحولياتي تبديليون زرعي پيداوار تي ناڪاري اثر وجھي رهيون آهن، سنڌو درياهه جي پاڻي جي ورڇ ۽ ان جي منصفاڻي استعمال جو مسئلو پڻ اهميت رکي ٿو.

تعليم ۽ صحت،         تعليمي نظام جي حالت: سنڌ ۾ تعليمي ادارن جي گهٽتائي، استادن جي کوٽ ۽ تعليمي معيار جو مسئلو موجود آهي. سنڌ ۾ صحت جي سهولتن جي کوٽ آهي، خاص ڪري ڏورانهن علائقن ۾ صحت جو نظام بهتر نه هجڻ ڪري رهواسي ڏکيائن کي منهن ڏئي رهيا آهن.

پاڻي ۽ ماحولياتي بحران، پاڻي جي کوٽ: سنڌ ۾ پيئڻ ۽ زرعي پاڻي جو بحران وڌي رهيو آهي، جيڪو سنڌو درياهه جي پاڻي جي منصفاڻي  ورڇ نه ٿيڻ ڪري ٿي رهيو آهي. ماحولياتي تبديلين سبب گرمي، ڏڪار ۽ ٻيون قدرتي آفتون سنڌ جي قدرتي ماحول ۽ زراعت کي متاثر ڪري رهيون آهن.

سماجي ۽ ثقافتي چيلنجز، فرقيوراڻو ۽ نسلي تڪرار: سنڌ ۾ مختلف فرقن ۽ قومن وچ ۾ سماجي ۽ نسلي تڪرار جو مسئلو موجود آهي، جيڪو امن قائم رکڻ ۽ ڀائيچاري ۾ رنڊڪون پيدا ڪري رهيو آهي. افغانستان مان آيل پناهگير، بنگالي، ڪي پي ۽ پنجاب مان آيل ڌارين جي لوڌ به سنڌ ۾ اچي رهي آهي، جنهن سان مقامي وسيلن تي اضافي دٻاءُ پيدا ٿي رهيو آهي. سنڌ ۾ سياسي اڻ برابري ۽ اختلاف موجود آهن، جيڪي نه رڳو صوبائي ۽ وفاقي سطح تي حڪومتن وچ ۾ رنڊڪون پيدا ڪري رهيا آهن ان سان گڏوگڏ، عوامي سروسز ۽ ترقياتي منصوبن ۾ دير جو سبب بڻجي رهيا آهن. سنڌ جي مقامي حڪومتن ۽ انتظامي ادارن ۾ ڪمزورين جي ڪري عوامي سهولتن ۽ ترقي ۾ رنڊڪون پيدا ٿي رهيون آهن.

امن جي صورتحال: سنڌ ۾ ڪجهه علائقن ۾ امن ۽ قانون جي صورتحال خراب آهي، جتي قتل، ڌاڙا، اغوا  ۽ ٻيا ڏوهه وڌي رهيا آهن، خاص طور تي ڪراچي ۽ اتر سنڌ ۾ امن جو مسئلو هڪ وڏو چيلينج آهي.

سنڌ ۾ ثقافتي ورثو، جهڙوڪ صوفياڻي ثقافت، موسيقي ۽ رواجي هنر، اڃا تائين موجود آهي، پر ان جي تحفظ ۽ پرچار لاءِ وڌيڪ ڪم ڪرڻ جي ضرورت آهي. سنڌي زبان، ادب، ۽ ثقافت کي محفوظ رکڻ لاءِ پڻ چيلنجز موجود آهن.

مختصر طور تي، سنڌ موجوده وقت ۾ گهڻن مسئلن ۽ چيلنجن کي  منهن ڏئي رهي آهي، پر ان جو حل پڻ موجود آهي، جيڪڏهن حڪومت ۽ سماجي ادارا گڏجي ڪم ڪن ۽ انهن چيلنجن کي حل ڪرڻ لاءِ قدم کڻن ته مسئلا حل ٿي سگهن ٿا.

تعليم ۽ صحت،    تعليمي نظام جي حالت: سنڌ ۾ تعليمي ادارن جي گهٽتائي، استادن جي کوٽ ۽ تعليمي معيار جو مسئلو موجود آهي. سنڌ ۾ صحت جي سهولتن جي کوٽ آهي، خاص ڪري ڏورانهن علائقن ۾ صحت جو نظام بهتر نه هجڻ ڪري رهواسي ڏکيائن کي منهن ڏئي رهيا آهن.

 

You might also like
Leave A Reply

Your email address will not be published.