سنڌ ۾ ڄڻ اها روايت بڻجي وئي آهي ته سڀني مسئلن جو ذميوار پيپلز پارٽي کي قرار ڏنو وڃي ٿو ۽ تنقيدن جا تير پيپلز پارٽي کي نشانو بڻائي هنيا وڃن ٿا. جڏهن ته پ پ پ پنهنجي سڄي ڄمار ۾ لڳاتار آمرن ۽ دشمنن جي نشاني تي رهي آهي ۽ ان جي قيادت کي جيل، ڪوڙا، ڦاسيون ۽ بم ڌماڪا پلئه پيا آهن. ان هوندي به پيپلز پارٽي قيادت عظيم قربانيون ڏيئي جمهوريت جو جهنڊو بلند رکيو آهي. جيڪڏهن ملڪ جي 78 سالن جي سياسي تاريخ تي نظر وجھبي ته اها پيپلز پارٽي ئي آهي جنهن جمهوريت جي بحالي ۽ بقا لاءِ لڳاتار ڪوششون ڪيون آهن. جنهن جي نتيجي ۾ شهيد ذوالفقار علي ڀٽو کان وٺي شاهنواز ڀٽو، مير مرتضيٰ ڀٽو، شهيد راڻي محترمه بينظير ڀٽو سميت سوين ڪارڪنن جا جانين جا نذرانا ڏيڻا پيا آهن ۽ نه ڄاڻ مستقبل ۾ به اڃان ڪيتريون قربانيون ڏيڻيون پونديون. پيپلز پارٽي هن ملڪ۾ غريب عوام جي راڄ لا۽ هر وقت قرباني ڏيڻ لاءِ تيار رهي آهي. پيپلز پارٽي جا سچا ۽ جيالا هر دور ۾ اياز سمي وانگر ڦاسيءَ جي تختي تي به نچندا ڪڏندا چڙهي ويندا آهن. هيءُ واحد پارٽي آهي جنهن ۾ اهڙا دلير ڪارڪن آهن جڏهن ته ٻين پارٽين ۾ ڪارڪنن ۾ اهڙي دليري نظر نه ايندي يا هر وقت ڪا نه ڪا قرباني ڏيڻ لا۽ هر وقت تيار هجن.
پاڪستان جي سياسي تاريخ ۾ 30 نومبر هڪ اهڙو ڏينهن آهي، جيڪو نه صرف هڪ سياسي جماعت جي جنم جو يادگار نشان آهي پر پاڪستان جي محنت ڪش عوام، مظلوم طبقي ۽ وفاقي سوچ رکندڙ ماڻهن جي اميدن جو علامتي ڏينهن پڻ آهي. سن 1967ع ۾ لاهور جي شهر ۾ قائم ٿيل پاڪستان پيپلز پارٽي پاڪستان جي سياسي منظرنامي ۾ هڪ نئين فڪر، نئين جرئت ۽ نئين انقلابي روح سان قدم رکيو. پيپلز پارٽيءَ جو بنياد ذوالفقار علي ڀٽو پنهنجي ساٿين سان گڏ انهيءَ وقت وڌو، جڏهن ملڪ ۾ سياسي شعور جا نوان در کڙڪڻ شروع ٿيا هئا. ماڻهن کي معاشي ناانصافين، مارشل لا جي ڏاڍائي ۽ جمهوريت جي کوٽ کان نجات جي تلاش هئي. اهڙي صورتحال ۾ ڀٽو صاحب عوام جي آواز بڻجي سامهون آيو ۽ ”ماني، ڪپي ۽ اجي“ جهڙي سادي پر شديد اثر رکندڙ نعري سان قوم جي دلين ۾ جاءِ ورتي. پيپلز پارٽيءَ جمهوريت، سماجي انصاف ۽ برابريءَ تي ٻڌل نظريي کي پنهنجي سياست جو محور بڻايو. شهيد ذوالفقار علي ڀٽو پهريون اڳواڻ هو جنهن وڏي جرئت سان چيو ته عوام ئي طاقت جو سرچشمو آهن. پارٽيءَ جي فڪري بنيادن ۾ طاقت جو سرچشمو عوام، سماجي انصاف ۽ معاشي برابري، وفاق جي مضبوطي، بينظير عوامي رابطو ۽ روشن خيالي شامل آهن.
جڏهن ته پيپلز پارٽيءَ نه صرف سياست ۾ وڏا تبديليون آنديون، پر ملڪ جي تاريخي فيصلن ۾ پڻ اهم ڪردار ادا ڪيو جن ۾ 1973 جو متفقه آئين، جوهري پروگرام جي مضبوط بنياد، مزدورن ۽ هارين لاءِ قانوني تحفظ، عورتن لاءِ سياسي ۽ سماجي حقن جي بحالي ۽ بينظير ڀٽو جي صورت ۾ اسلامي دنيا جي پهرين عورت وزيراعظم شامل آهن.
پيپلز پارٽيءَ جو سفر ڪڏهن به آسان نه رهيو. شهيد ذوالفقار علي ڀٽو کان وٺي شهيد بينظير ڀٽو تائين، پارٽيءَ جدوجهد، استقامت ۽ عوام سان وفاداريءَ جي وڏي قيمت ادا ڪئي. هن پارٽيءَ جي اڳواڻن ۽ ڪارڪنن هر دور ۾ جمهوريت جي بحالي، آئيني بالادستي ۽ عوامي حقن لاءِ قربانيون ڏنيون.
پيپلز پارٽي جي ان کان وڌيڪ ڪهڙي سوچ ٿي سگهي ٿي ته اها پنهنجي مخالفن جي ڳالھه به ٻڌي ۽ برداشت به ڪري ۽ اڃان به سياسي مخلفن کي مفاهمت جي روپ آڻڻ جي ڪوششن ۾ لڳي پئي هجي. يقيني طور تي اها پيپلز پارٽي جي سياسي بردباري ۽ جمهوري سوچ هئي جنهن سان سياسي مخالفن کي مڪمل جمهوري آزادي ڏني ۽ هرپارٽيءَ کي سندن سياسي عمل ۾ ڪا رنڊڪ به نه وڌي.
اهي سموريون ڳالهيون واضع ڪن ٿيون ته پيپلز پارٽي نه رڳو سنڌ جي ماڻهن جي مفادن جو عملي طور تي تحفظ ڪندي رهي آهي پر مستقبل ۾ اها سنڌ جي ماڻهن جي ڀلائي جا فيصلا ڪندي رهندي. اڄ جو ڏينهن هر سال پيپلز پارٽي ۽ جمهوريت پسند ماڻهن لاءِ تجديدِ عهد جو موقعو بڻجي ٿو. هي ڏينهن ياد ڏياري ٿو ته عوامي طاقت سڀ کان وڏي طاقت آهي، شهيدن جي جدوجهد اڄ به رائيگان ناهي. وفاقي سوچ ۽ سماجي انصاف پاڪستان جي استحڪام جو واحد رستو آهن.پاڪستان پيپلز پارٽيءَ جو جنم ڏينهن ڪو عام رسمي ڏينهن نه، پر هڪ فڪري تحريڪ، انقلابي سوچ ۽ عوامي جدوجهد جي علامت آهي. اهو ڏينهن ياد ڏياري ٿو ته پاڪستان جي سياست ۾ جيڪڏهن ڪڏهن به عوامي آواز مفقود ٿيو، ته پيپلز پارٽي اهو آواز ٻيهر اڀارڻ جي صلاحيت رکي ٿي. پارٽيءَ جا اصول، قربانيون ۽ عوام دوست پاليسيون اج تائين سياست کي رهنمائي فراهم ڪري رهيون آهن، ۽ مستقبل ۾ به پيپلز پارٽي پاڪستان جي وفاق، جمهوريت ۽ سماجي انصاف لاءِ اهم ترين ڪردار ادا ڪندي رهندي.
