دبئي(عوامي آواز نيوز)عرب نشرياتي اداري الجزيره جي رپورٽ موجب پاڪستان ۽ سعودي عرب جي وچ ۾ اسٽريٽجڪ باهمي دفاعي معاهدو اهڙي نازڪ موڙ تي سامهون آيو آهي، جڏهن علائقائي سياست ۾ نمايان تبديليون آيون آهن،جنهن جي بنيادي سبب ٻن سالن جي اسرائيلي جارحيت آهي، جنهن ۾ غزه تي جنگ ۽ پاڙيسري رياستن تي حملا شامل آهن، ۽ تازو ئي قطر جي گاديءَ جي هنڌ دوحا تي اسرائيلي حملو به ان جو حصو آهي۔ هي صورتحال خليجي رياستن ۾ وڌندڙ پريشاني کي ظاهر ڪري ٿي، جتي آمريڪا جي ساک ۾ گهٽتائي اچي رهي آهي۔ واشنگٽن ڊي سي ۾ قائم اسٽمسن سينٽر جي سينيئر فيلو اسفنديار مير هن معاهدي کي ٻنهي ملڪن لاءِ هڪ "سنگ ميل” قرار ڏنو آهي۔ يونيورسٽي آف ٽيڪنالاجي سڊني جي ڏکڻ ايشيا جي سلامتي جي محقق محمد فيصل موجب، هي معاهدو موجوده گهڻ طرفي دفاعي سهڪار کي مستحڪم ۽ باقاعدي شڪل ڏيندو، هي معاهدو خليجي رياستن جي وڌندڙ سلامتي جي پريشاني کي گهٽائڻ ۾ مدد ڏئي سگهي ٿو، ڇاڪاڻ ته اهي آمريڪا جي سلامتي جي ضمانتن تي اعتماد گهٽ ٿيندي ڏسي رهيا آهن۔ محقق محمد فيصل جو چوڻ آهي ته هي معاهدو متحده عرب امارات ۽ قطر جهڙن ٻين خليجي ڀائيوارن سان پاڪستان لاءِ اهڙي قسم جي ٻطرفي دفاعي سهڪار لاءِ هڪ نمونو بڻجي سگهي ٿو۔هن معاهدي سان واشنگٽن ۾ پريشاني پيدا ٿي سگهي ٿي۔ صدر جو بائيڊن جي انتظاميه 2021 کان 2025 دوران پاڪستاني فردن ۽ ڪمپنين تي مبينه بيلسٽڪ ميزائلن جي تياريءَ جي حوالي سان ست ڀيرا پابنديون لاڳو ڪيون آهن۔ واشنگٽن ڊي سي ۾ هڪ آزاد سلامتي تجزيه نگار سحر خان چيو ته پاڪستان جو واشنگٽن ۾ اڳ ئي ساک جو مسئلو آهي، ۽ هي معاهدو ان کي گهٽ نه ڪندو۔ هن وڌيڪ تجويز ڏني ته پاڪستان کي واضح ڪرڻ گهرجي ته ان جو ايٽمي ۽ ميزائل پروگرام هندستان تي مرڪوز آهي، ۽ هو سعودي جنگن ۾ نه وڙهندو پر صرف لاڳاپيل امداد مهيا ڪندو۔اسفنديار مير خبردار ڪيو ته مضبوط اتحاد جا به پنهنجا خطرا هوندا آهن، ۽ هي معاهدو نئين اتحادي سياست کي جنم ڏيندو۔ محقق محمد فيصل به ان ڳالهه تي متفق آهن ته في الحال، هي معاهدو هڪ سياسي بيان کان وڌيڪ آهي، نه ته ڪو باقاعده اتحاد يا گڏيل دفاعي واعدو۔ بهرحال، هن زور ڏنو ته ان جي باوجود، ٻنهي ڌرين جي وچ ۾ سياسي ۽ دفاعي هم آهنگي گهري ٿيندي.
